Ongenoegen in de fruitsector vindt een uitlaatklep

De Belgische fruittelers staan aan de rand van het faillissement, schrijft Het Laatste Nieuws, en citeert hen als volgt: "Onze geldreserves zijn op. We verkopen onze appels en peren noodgedwongen met verlies. Stilaan moeten we onze gronden verkopen aan inhalige investeerders terwijl Europese subsidies in de zakken van veilingen verdwijnen." In de fruitsector borrelt het ongenoegen al jaren, om precies te zijn sinds de Russische handelsboycot in de zomer van 2014. Die boosheid vindt nu een uitlaatklep in de vorm van een petitie gelanceerd door FWH, de tuinbouwtak van de grootste Waalse landbouworganisatie FWA. Veel Vlaamse telers herkennen hun eigen grieven in de petitie en tekenen mee.
14 november 2018  – Laatste update 4 april 2020 15:44
Lees meer over:

De Belgische fruittelers staan aan de rand van het faillissement, schrijft Het Laatste Nieuws, en citeert hen als volgt: "Onze geldreserves zijn op. We verkopen onze appels en peren noodgedwongen met verlies. Stilaan moeten we onze gronden verkopen aan inhalige investeerders terwijl Europese subsidies in de zakken van veilingen verdwijnen." In de fruitsector borrelt het ongenoegen al jaren, om precies te zijn sinds de Russische handelsboycot in de zomer van 2014. Die boosheid vindt nu een uitlaatklep in de vorm van een petitie gelanceerd door FWH, de tuinbouwtak van de grootste Waalse landbouworganisatie FWA. Veel Vlaamse telers herkennen hun eigen grieven in de petitie en tekenen mee.

Op Facebook loopt een petitie die start met de boodschap dat de Belgische fruitsector in grote moeilijkheden verkeert, en vervolgens de eisen van fruittelers op een rijtje zet. De prijzen voor appel en peer zijn nog nooit zo laag geweest. Het is kommer en kwel, zowel op de versmarkt als op de markt voor tweede-keuze-appelen en -peren die verwerkt worden tot appelmoes, sap en siroop. De petitie is een initiatief van FWH, de afdeling van FWA die in Wallonië de belangen van tuinders verdedigt. Zij beschrijven de situatie als volgt: “We verkopen met verlies. Sinds het Russische embargo van 2014 is onze financiële toestand nog slechter geworden. Dit is voor onze bedrijven onhoudbaar geworden.”

Waalse fruittelers hebben besloten om hun lot niet langer lijdzaam te ondergaan. Zij vragen aandacht voor de problemen in hun sector, en willen met alle belanghebbenden op zoek gaan naar oplossingen. Om sterker te staan met hun vraag lanceren ze een petitie die door alle fruittelers, uit Wallonië maar ook uit Vlaanderen, ondertekend kan worden. In Het Laatste Nieuws getuigt een Vlaamse teler die de eisen van de Waalse collega’s steunt. “We kunnen niet lijdzaam blijven toekijken tot de laatste appel van de boom valt”, zegt Raf Goffin uit Wellen. “We gaan volgende week op gesprek bij federaal minister van Landbouw Denis Ducarme en gaan actie voeren op de Fructura vakbeurs om er de wat oudere fruittelers te overtuigen, die niet zo mee zijn met sociale media. Maar als er geen oplossingen komen, sluiten we hardere acties niet uit. Het is ons meer dan menens."

De Limburgse fruitteler heeft naar eigen zeggen te lang gedacht dat alles wel in orde zou komen, “maar de realiteit is onze hoop aan het inhalen”. “Waalse en Vlaamse fruittelers staan schouder aan schouder in deze strijd om te overleven. In een beleefd overleg als het kan, in een harde strijd als het moet”, zegt de Teuvense fruitteler, Dominique Mijers. “Europa heeft massaal de appelproductie in Polen gesteund, wat de volledige markt heeft gedestabiliseerd. Het was opnieuw een politieke beslissing die het Russische embargo heeft veroorzaakt. Wij vragen dat de politici die Europa vertegenwoordigen hun verantwoordelijkheid nemen en oplossingen aanreiken om het marktevenwicht te herstellen.”

De petitie wijst ook op de erg veeleisende productienormen die in Europa gelden met als boodschap: “We moeten een juiste prijs krijgen die deze inspanningen vergoedt. Fair trade en eerlijke handel is niet enkel een kwestie van handel met de derde wereld.” In de krant krijgen ook de veilingen een veeg uit de pan. “Het huidige verkoopsysteem heeft zijn limieten bereikt. Het verschil tussen de kostprijs van ons product en de verkoopprijs is nog nooit zo groot geweest. De klokverkoop is compleet achterhaald.” Mijers: “Daarnaast zijn we meer gebaat met een fruitveiling die opnieuw meer naar zijn telers gaat luisteren.” Vooral het gebruik van de Europese subsidies zit de telers dwars. "GMO-gelden worden te weinig aangewend om de fruitteler bij te staan in deze moeilijke tijden. Misschien is het tijd voor de veilingen om hun rol te herbekijken. We hebben vandaag meer dan ooit nood aan sterke woordvoerders", klinkt het bij de telers.

In de dagelijkse teelt- en arbeidsorganisatie wringt er ook wat. Het ene na het andere gewasbeschermingsmiddel verdwijnt van de markt. Fruittelers mogen dan wel een geïntegreerde en niet puur chemische gewasbescherming toepassen, tegen bepaalde hardnekkige ziekten (b.v. schurft) en plagen (b.v. perenbladvlo) hebben ze die chemische middelen wel nodig om in te grijpen wanneer opbrengst- of kwaliteitsverlies dreigt. “Oplossingen zijn nodig voor een duurzame gewasbescherming, ook vanuit een economisch perspectief. Onderzoek moet ons daarbij helpen.” Inzake arbeid knelt het schoentje bij de huidige regeling voor seizoenarbeid, die beperkt blijft tot 65 dagen per seizoenarbeider. Omdat het almaar moeilijker wordt om goede arbeidskrachten te vinden, vragen ze een uitbreiding van het systeem naar 100 dagen.

“Met de sectorvakgroep Fruitteelt bij Boerenbond staan we achter de eisen zoals ze geformuleerd zijn in de petitie”, zegt Luc Borgugnons, sectorvoorzitter en fruitteler in Kersbeek-Miskom. “Er zijn dan ook veel overeenkomsten met het actieplan dat in 2016 is opgesteld binnen Boerenbond en met de Vlaamse toekomststrategie voor de hardfruitsector.” Na een stakeholderoverleg onder leiding van minister Joke Schauvliege was iedereen het er over eens dat prioritair werk moet worden gemaakt van de kwaliteit van het fruit, de rendabiliteit van de bedrijven en het onderzoek ter ondersteuning van de telers. “Voor fruittelers met een bestuursfunctie bevat de petitie weinig nieuws. Daarom is ze niet minder waardevol. Het initiatief komt uit Wallonië, maar ook in Vlaanderen beweegt er wat omdat het iedereen duidelijk is dat er iets moét gebeuren. Over twee weken vestigen we opnieuw de aandacht op ons 10-puntenplan voor de sector tijdens de fruitvakbeurs Fructura in Hasselt.”

Eerder kaartte de sectorvoorzitter bij Boerenbond op VILT.be aan dat de rendabiliteit van fruitbedrijven zwaar onder druk staat. Persoonlijk vindt hij het nog steeds jammer dat de fruitsector niet meer deed met de uitkomst van de X100-denkoefening die in 2016 in Limburg gehouden werd. De meest gehoorde opmerking daar was dat men meer en beter moet samenwerken. In de praktijk lijkt net het tegenovergestelde te gebeuren, namelijk een versnippering van de krachten. Een aantal deelnemers aan de brainstormsessies hebben toen gepleit voor het heruitvinden van de coöperaties. Als het van sectorvoorzitter Borgugnons afhangt, dan worden de koppen opnieuw bij elkaar gestoken. “Gezien de ernst van de crisis zou ik graag samenzitten met de collega’s van FWH uit Wallonië en met het Algemeen Boerensyndicaat om gemeenschappelijke standpunten af te bakenen.”

Volgende maand komen fruittelers tweemaal samen in Limburg om na te denken over de toekomst. Op 14 december houdt het vakblad Fruit een traditie in ere met de organisatie van zijn jaarvergadering in Sint-Truiden. Professor en toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven) komt er spreken over pesticidenresiduen in voeding, waarna residuvrij fruit telen het onderwerp wordt van een paneldebat. Daarmee snijdt de organisator één van de vijf pijnpunten aan die in de petitie worden blootgelegd. Steeds meer gewasbeschermingsmiddelen verliezen hun markttoelating omdat ze teruggevonden worden in het oppervlaktewater, of omdat voortschrijdend wetenschappelijk inzicht uitwees dat ze niet zo veilig zijn voor het milieu als eerst gedacht. Bij een steeds kleinere keuze uit actieve stoffen wordt het voor telers almaar lastiger om een kwalitatieve appel en peer te produceren zonder in problemen te komen met resistente ziekten en plagen, of met meetbare residuen van gewasbeschermingsmiddelen op het fruit.

Op 19 december staat op een nog te bepalen locatie in Zuid-Limburg een brainstormsessie met een brede schare stakeholders gepland over (het stimuleren van) de consumptie van Belgisch fruit. Initiatiefnemers zijn de provinciale vakgroep Fruit binnen Boerenbond en het Innovatiesteunpunt dat zijn schouders zet onder het LIONS-project waarbinnen deze brainstorm past. “Met de steun van Europa denken we acties uit om het concurrentievermogen en ondernemerschap in de Limburgse land- en tuinbouw te verhogen”, geeft Leen Jolling (Innovatiesteunpunt) duiding bij het project. Zij benadrukt nog dat LIONS voortborduurt op de roadmap die de conclusies van de X100 samenvat.

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek