‘Ons onkruid’ verovert de wereld

Paardenbloemen, klavers, en andere typische plantensoorten van bij ons rukken op in de laatste wildernissen van onze planeet. “En daar is onze eigen reislust verantwoordelijk voor”, zegt Jonas Lembrechts, doctor in de ecologie aan de Universiteit Antwerpen, aan Eos. Door de vegetatie langsheen honderden kilometers bergwegen en –paden in kaart te brengen, van Lapland tot de Andes en van de Himalaya tot Hawaii, kwam bij vele plantensoorten een grote reislust aan het licht. “Heel veel van die globetrotters blijken een Europese oorsprong te hebben.”

Mocht je het geluk hebben binnenkort tijdens een vakantie naar een exotische bestemming op een bankje van het uitzicht te kunnen genieten, moet je ook eens onder je voeten kijken: de kans is groot dat er daar onder dat bankje plantjes staan die je ook bij je thuis tussen de straatstenen vindt. Dat blijkt toch uit onderzoek van ecologen van de Universiteit Antwerpen waarover het populair wetenschapsmagazine Eos bericht. Samen met een internationaal netwerk van wetenschappers speuren onze landgenoten wereldwijd de wildernis af om de vinger aan de pols te houden van onze biodiversiteit.

De oorzaak van die snelle opmars blijkt nu overduidelijk bij de mens te liggen. “Eén reden voor dat gereis is dat de natuur zich moet aanpassen aan het opwarmende klimaat, maar de directe menselijke impact op onze biodiversiteit is nog veel groter”, weet Jonas Lembrechts, doctor in de ecologie aan de Universiteit Antwerpen. “Zo blijkt onze jaarlijkse vakantie-uittocht dus een nog vaak onderbelichte impact te hebben op het groen om ons heen: waar de mens ook gaat, nemen wij reislustige plantenzaden met ons mee, bijvoorbeeld verstopt in de modder onder onze schoenen.”

Is dat nu een probleem, dat ‘ons onkruid’ nu ook op eigen initiatief de hoogste toppen van de Andes beklimt? “Op zich is er niets mis met die klaver – een best charmant en elegant bloemetje, maar het bredere plaatje begint er toch somber uit te zien”, aldus Jonas Lembrechts. “Al dat menselijk gerommel met onze natuur speelt telkens opnieuw in de kaarten van diezelfde paar soorten, die het wereldwijd heel goed doen. De lokale soorten komen echter overal als grote verliezers uit de bus. Op die manier wordt onze diversiteit uitgehold en gaat het ecosysteem aan het wankelen. Daarmee komen dan ook weer de belangrijke functies van die ecosystemen voor onze samenleving onder druk, zoals voedselvoorziening, propere lucht en zuiver water.”

Meer weten? Lees alles over ons onkruid op de website van Eos.