Opmars van de wasbeer niet meer te stoppen

De wasbeer, een Amerikaanse exoot, is stilaan de grotere bossen van Europa aan het veroveren. Ook Vlaanderen ontsnapt niet aan de opmars. "Het gaat waarschijnlijk niet alleen meer over ontsnapte, geïsoleerde dieren", aldus Jan Gouwy, onderzoeksmedewerker faunabeheer van het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO). "In Wallonië leeft een grote populatie die stilaan oprukt naar het noorden. Als zich in Vlaanderen enkele dieren voortplanten, kan het zeer snel gaan." 

Het voorbije jaar zag natuuronderzoeksinstituut INBO in Vlaanderen heel wat wasberen opduiken als verkeersslachtoffers of op cameravallen en waren er ook aanzienlijk meer waarnemingen. De wasbeer is een ongewenste exoot, die zich van nature vooral thuisvoelt in vochtige bosrijke gebieden. Hij eet ongeveer alles, onder meer insecten, amfibieën, jonge vogels, fruit en wormen. "De laatste jaren duiken steeds meer wasberen op in een stedelijke context", stelde Gouwy vast. "Ze hebben zich goed aangepast aan het stadsleven."

"In Wallonië zijn er al populaties wasberen die stabiel zijn en die zich gestaag uitbreiden", weet Gouwy. "In Vlaanderen krijgen we enerzijds te maken met de oprukkende populatie vanuit Wallonië en anderzijds met herhaalde ontsnappingen van dieren in gevangenschap. Zelfs als één enkele zwangere wasbeer ontsnapt, kan dat de start zijn van een nieuwe populatie."

Wasberen zijn niet helemaal onschuldig. Sommige zijn besmet met een spoelworm, die ook gevaarlijk kan zijn voor de mens. Voor de rest van de natuur zijn de gevaren nog niet helemaal in kaart gebracht. "We weten nog niet met zekerheid of ze een concurrent worden voor andere roofdieren", benadrukt Gouwy. "Wat we wel weten is dat ze een bedreiging kunnen vormen voor een aantal vogelsoorten en amfibieën. Wasberen zijn alleseters en opportunisten, ze kunnen bovendien bijzonder goed klimmen, wat van hen efficiënte nestrovers maakt."

Er is overigens ook goed nieuws over enkele van onze inheemse kleine roofdierensoorten. Zo is er een mooi herstel van de dassenpopulaties, niet enkel in de gekende streken als Haspengouw en Voeren, maar tot in West- en Oost-Vlaanderen en zelfs het Brusselse. Ook het aantal boommarters, een tot voor kort erg bedreigde soort, neemt hand over hand toe. "De tendens is trouwens in heel Europa merkbaar, waar zowat alle roofdieren, ook de grotere, het na een sterk verval in de vorige eeuw, nu weer beter doen."