"Opwarming aarde kan nog beperkt worden tot 2 graden"

De klimaatopwarming is al overal op aarde merkbaar: het is warmer, er is minder sneeuw en ijs, het zeeniveau is gestegen en de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer ligt op het hoogste niveau in minstens 800.000 jaar. Dat zegt het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) in een syntheserapport. Volgens het panel is het evenwel nog altijd mogelijk om de opwarming van de aarde, met relatief weinig kosten, te beperken tot 2 graden Celsius.

"De oplossingen zijn er, en ze zijn niet zo duur, indien men internationaal samenwerkt", zegt IPCC-vicevoorzitter Jean-Pascal van Ypersele. Volgens de Belg geeft het nieuwe rapport regeringen "een uitvlucht minder, om niet met méér politieke wilskracht te handelen". "Laat ons hopen dat dat helpt." Volgens het intergouvernementele expertenpanel is de gemiddelde temperatuur van de aarde en de oceanen met 0,85 graden Celsius gestegen tussen 1880 en 2012. "De gevolgen van de klimaatverandering zijn de voorbije decennia al voelbaar geworden op alle continenten en in de oceanen", klinkt het. "De waarschuwing van het klimaatsysteem is overduidelijk."

Het panel benadrukt tegelijkertijd dat het nog niet te laat is om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2 graden Celsius, de doelstelling die de internationale gemeenschap gesteld heeft. Daarvoor moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen met 40 tot 70 procent verminderd worden tussen 2010 en 2050, en volledig verdwijnen tegen 2100. Dat kan door bijvoorbeeld afstand te doen van fossiele energie, de energetische efficiëntie te verbeteren en de ontbossing een halt toe te roepen.

Maar, zo waarschuwt het IPCC, er moet snel actie worden ondernomen. "Het is technisch haalbaar om de overgang te maken naar een koolstofarme economie", zegt Youba Sokona van het IPCC. "Maar het ontbreekt aan passend beleid en geschikte instellingen. Hoe langer we wachten om in actie te schieten, hoe meer het zal kosten." Volgens de berekeningen van het panel zouden "ambitieuze" inspanningen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, de wereldwijde economische groei met amper 0,06 procentpunt doen dalen. "Er rest ons weinig tijd alvorens de mogelijkheid om onder de 2 graden te blijven, verdwijnt", besluit IPCC-voorzitter Rajendra Kumar Pachauri.

Verschillende Belgische klimaatexperts pleiten voor de creatie van een "kenniscentrum voor het klimaat" in België. Dat schrijven ze in een brief aan premier Charles Michel (MR). Onder de ondertekenaars bevinden zich klimatologen, glaciologen, experts in de koolstofcyclus, geologen, geografen, wiskundigen, biodiversiteitsexperts, bodemkundigen en experts in de duurzame ontwikkeling. Ze zijn afkomstig van alle universiteiten en wetenschappelijke instellingen in het land.

Volgens de experts beschikt België over toonaangevende onderzoekers op vlak van klimaat, maar blijf dat onderzoek "te disparaat en versnipperd". Het kenniscentrum zou de resultaten en gegevens van het fundamentele onderzoek moeten centraliseren en ervoor moeten zorgen dat ze gemakkelijker te consulteren zijn. Het zou ook als missie moeten hebben om op een objectieve manier de autoriteiten en betrokken partijen, zoals bedrijven en middenveldorganisaties.