Oudste appelboom van het land krijgt snoeibeurt

De aanplant van nieuwe hoogstamfruitbomen en de verjonging van bestaande hoogstamboomgaarden krijgt de laatste jaren steeds meer aandacht. Het behoud en het beheer van erg oude fruitbomen, de veteraan fruitbomen, verdwijnt soms wat naar de achtergrond. “Toch zijn net die veteraanbomen ecologisch heel waardevol”, klinkt het bij het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren. “Het zijn bomen in hun laatste levensfase, vol holtes en dood hout. Ze vormen een bron van leven voor vele diersoorten wat hen onmisbaar maakt in een biodivers fruitlandschap.” Om de oudste appelboom van ons land, een echte veteraanboom, in topvorm te houden, krijgt die binnenkort een welverdiende snoeibeurt.

Bij de (her)aanleg van een hoogstamboomgaard worden vaak alle oude bomen gekapt om de boomgaard te vernieuwen. “Een goed bedoeld opzet van eigenaars om met een mooie, propere boomgaard te starten”, weten ze bij het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren. “Toch is het behoud van veteraan fruitbomen van cruciaal belang. Ze hebben een zeer hoge ecologische en historische waarde. En daarnaast zijn oude fruitbomen een vorm van landschapsbeleving en een belangrijke genenbron. Ze zorgen voor een grote diversiteit aan oude fruitsoorten.”

Veteraanbomen zijn biodiverse stapstenen in de boomgaard en het landschap. “In de holtes huizen spechten, steenuilen en vleermuizen”, klinkt het. “Het dode hout doet dienst als voedsel of schuilplaats voor onder andere kevers en wilde bijen. En als natuurverbindingselement in het versnipperde Vlaanderen kan een hoogstamboomgaard het verschil maken voor fauna- en florasoorten die het moeilijk hebben.”

Een veteraanboom blijkt een thuis te zijn voor vele beestjes. Onderzoek uit 2017 toonde aan dat er in de 18 onderzochte, oude boomgaarden 198 soorten kevers leven, waarvan 85 een functie hebben als bewoner van dood hout. “Daarnaast vonden we ook nog 17 soorten mieren, 103 soorten spinnen en 40 soorten wilde bijen in de veteraanbomen”, klinkt het.

Het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren gaat nu, dankzij financiële steun van gedeputeerde Lambrechts, enkele veteraan fruitbomen vakkundig laten snoeien. “We starten met een snoeibeurt van de oudste en dikste gekende appelboom van het land”, klinkt het. Die machtige boom staat in Teuven, in de Voerstreek. “De omtrek van de boom, gemeten op een hoogte van 1,50 meter, is 2,74 meter. We schatten hem zo’n 9 meter hoog. Het is de enige overlever uit een oude hoogstamboomgaard en een hotel voor tal van dieren die in de holtes leven.”

“Met het project willen we twee doelen bereiken”, klinkt het. “Enerzijds draagvlak creëren bij eigenaars, buurtbewoners, beleidsmakers en andere belanghebbenden voor het behoud en het beheer van oude fruitbomen. Anderzijds willen we enkele oude hoogstamfruitbomen gericht beheren en hierover meer ervaring en kennis opdoen.”