Oxfam klaagt ongelijkheid in voedingsketen aan
In de Europese Unie hebben de tien grootste supermarkten bijna de helft van de detailhandel in handen. Overal in de wereld incasseren supermarkten een groeiend aandeel van de kassaprijs die de consument betaalt, soms tot wel 50 procent, terwijl het aandeel voor arbeiders en producenten is gedaald, soms tot minder dan vijf procent. Dat blijkt uit een nieuw rapport dat Oxfam vandaag publiceert en waarmee de ngo de toenemende ongelijkheid in de voedingsketen wil aankaarten.
In het rapport ‘Ripe for Change: Ending Human Suffering in Supermarket Supply Chains’ wordt de machtsconcentratie in de wereldwijde voedingsindustrie aangeklaagd. “Landbouwers en producenten in de wereld verdienen sinds 20 jaar steeds minder terwijl de voedingsindustrie de winsten opstapelt”, beweert Oxfam. De ngo stelt de continue druk van de supermarkten op de producenten aan de kaak waardoor die hun kosten moeten drukken terwijl ze aan steeds strengere kwaliteitseisen moeten voldoen.
Volgens het rapport genereerden de acht grootste beursgenoteerde supermarktketens in 2016 bijna een biljoen dollar omzet, goed voor 22 miljard dollar winst. Daarvan vloeide 15 miljard dollar terug naar de aandeelhouders. Het aandeel dat naar werknemers en kleinschalige boeren gaat, is echter te klein om een minimale levensstandaard te verzekeren. Vooral in productieketens waarin vrouwen werken, is de kloof tussen een leefbaar inkomen en het eigenlijk inkomen het grootst.
Een bevraging onder arbeiders en kleinschalige boeren in vijf landen (Zuid-Afrika, Italië, de Filipijnen, Thailand en Pakistan) toonde aan dat de meerderheid moeite heeft om voedsel te voorzien voor zichzelf en de familie, en daar niet altijd in slaagt. “Supermarkten gebruiken hun marktmacht om steeds lagere prijzen te eisen van hun leveranciers en de risico’s op hen af te wentelen. Veel toeleveranciers zijn het slachtoffer van oneerlijke handelspraktijken. Onze voedingsketens worden gekenmerkt door een schokkende ongelijkheid”, stelt Oxfam.
Met een campagne ‘Behind the Barcodes’ wil de ngo beleidsmakers en bedrijven oproepen om onmenselijke arbeidsomstandigheden en discriminatie tegen vrouwen in de voedingsindustrie uit te bannen en de transparantie en waardeverdeling in de voedingsketens te verbeteren. Het vraagt dat de vooropgestelde Europese wetgeving over oneerlijke handelspraktijken in de voedingssector aangescherpt wordt. “Op die manier kan ze werkelijk een verschil kan maken in het leven van de mensen die het meest blootgesteld worden aan oneerlijke praktijken door supermarkten”, klinkt het.
Aan de Belgische beleidsmakers vraagt Oxfam om mee te bouwen aan internationale en nationale wetgeving die bedrijven verplicht om mensenrechten te respecteren doorheen productieketens die de hele wereld omspannen. “Beleidsmakers moeten bovendien de transitie naar een duurzaam voedingssysteem ondersteunen. Hiervoor zijn maatregelen nodig die eerlijke handelsketens bevorderen en agro-ecologische productiemethoden stimuleren, gebaseerd op lokale afzetmarkten en korte ketens tussen producenten en consumenten”, aldus Oxfam.
Meer informatie: Behind the Barcodes
