Plattelandsklassen mikt op STEM-onderwijs en projecten

In 2017 gingen 5.013 kinderen en jongeren op meerdaagse plattelandsklassen. “Dit jaar bezorgden we een 150-tal klassen een leuke weekuitstap. Via onze projectwerking bereiken we nog meer kleuter-, lagere en secundaire scholen”, vertelt Danie Horrevorst van Plattelandsklassen vzw. Tijdens binnenbijboerendagen en tintelfestivals kunnen kinderen gedurende één dag een boerderij ontdekken. “De gastheer of gastvrouw doet de rondleiding, maar we zorgen dat ook landbouwers die in andere deelsectoren actief zijn een woordje uitleg komen geven. En er zijn doe-activiteiten.” Dit jaar wil de vzw nog meer (secundaire) scholen naar boerderijen lokken met een aanbod aangepast aan de nieuwe focus op technologie en exacte wetenschappen in het onderwijs.

Waar komen de kalfjes vandaan? Smaken alle appels hetzelfde? Welke soorten kippen bestaan er allemaal? Kinderen zitten met veel vragen wanneer ze op een boerderij komen. De vzw Plattelandsklassen leidt het leerproces in goede banen en werkt met 13 verblijfcentra samen om schoolkinderen drie tot vijf dagen lang te vermaken op het platteland. Sommige centra zijn actieve landbouwbedrijven, maar er zijn bijvoorbeeld ook BLOSO-sportcentra bij. “Waar de kinderen ook verblijven, minstens tweemaal gedurende die week dompelen we hen onder in een boerderijomgeving”, zegt Danie Horrevorst van Plattelandsklassen vzw. “Daarnaast is er tijd voor een natuurwandeling, om naar een kasteel of andere trekpleister in de buurt te gaan, een bezoek te brengen aan een bakker of chocolademaker, enz.”

De belangstelling voor plattelandsklassen, als alternatief voor bos- of zeeklassen, schommelt ieder jaar rond de 150 klassen en 5.000 kinderen. Via projecten en in samenwerking met andere partners bereikt de vzw Plattelandsklassen een nog groter publiek. Danie verwijst naar Leaderprojecten in de Vlaamse Ardennen en in de provincie Limburg, meer bepaald in de regio's Kempen en Maasland en Haspengouw. Specifiek voor de regio’s Vlaamse Ardennen en Kempen en Maasland werd een editie van het digibook ‘Ons dagelijks bord’ gemaakt. Dat is een digitaal lessenpakket voor het lager onderwijs met leesteksten, werkbladen en ideeën voor lesactiviteiten rond gezonde voeding en de landbouwactiviteiten die daaraan ten grondslag liggen. Ons dagelijks bord voor de regio Haspengouw is in de maak. Aanvullend op deze lessenpakketten werden verschillende educatieve filmpjes gemaakt rond de thema’s groenten, melkvee, aardappelen, graan en varkens.

In Limburg worden er met plattelandssteun boerderijbezoeken op touw gezet door Plattelandsklassen vzw. Danie Horrevorst geeft toelichting bij het verschillende opzet voor piepjonge en iets oudere kinderen. “Binnenbijboerendagen nemen leerlingen uit basisscholen mee op ontdekkingstocht doorheen de verschillende landbouwsectoren uit de regio. De tintelfestivals die we organiseren in de regio Kempen en Maasland zijn voor kleuters bedoeld, met aangepaste doe-activiteiten zoals de circusboer die hen via kunstjes onderdompelt in het leven van de boer. Beide initiatieven gaan telkens door op een actief landbouwbedrijf, in samenwerking met de gemeente en het lokale landelijke verenigingsleven.”

Nieuw is dat Plattelandsklassen voortaan ook inspeelt op STEM-onderwijs door leerlingen wetenschap, wiskunde en technologie te laten ontdekken vanuit de landbouwpraktijk. Danie: “Scholen oriënteren zich volop op dat vlak zodat we hen er op wijzen dat je het ganse aanbod wetenschappen aan bod kan laten komen op een landbouwbedrijf. Dat vergt van ons een andere aanpak, waarbij het accent meer ligt op onderzoekend leren en niet zozeer op de rondleiding die door de boer gegeven wordt.” De AgroSTEMdagen zijn excursies voor het secundair onderwijs waarbij de context van een land- of tuinbouwbedrijf wordt ingezet om te werken rond wetenschap en technologie. Verschillende opdrachten zetten de leerlingen aan het werk. Ze mogen bijvoorbeeld een stal nabouwen met houten blokken, ontdekken welke diertjes er leven in de bodem of verlichting in elkaar steken voor de aanhangwagen van een tractor.

Leerkrachten zijn op zoek naar uitdagende leeromgevingen om aan de slag te gaan met wetenschap en techniek samen met hun leerlingen. Een land- of tuinbouwbedrijf is zo'n rijke STEM-omgeving en biedt dus heel wat mogelijkheden. Het bulkt er van de technisch-wetenschappelijke toepassingen: hefbomen, overbrengingen, robots, sorteersystemen, kringlopen, chemische reacties, gps-toepassingen, sensoren... Plattelandsklassen vzw wil educatieve hoeves ondersteunen in het uitwerken van een STEM-aanbod op hun bedrijf. Bij elk bedrijfsbezoek is het een uitdaging om de vertaalslag te maken van wat er aanwezig is op het bedrijf aan natuur, wetenschappen en techniek naar de leefwereld van de kinderen en naar de leerstof in de klas.

Verschillende bedrijven uit het netwerk van Kijkboerderijen engageerden zich om STEM-boerderij te worden. Zij volgden een traject van verschillende vormingen en inspirerende bezoeken aangeboden door Plattelandsklassen vzw. Dit vormingstraject is net afgelopen. De bedrijven die de uitdaging als STEM-boerderij willen aangaan, zullen voorzien worden van een toolbox met uiteenlopende materialen om met wetenschap en technologie aan de slag te gaan. Begin april wordt het aanbod van deze STEM-boerderijen bekendgemaakt op de website van Plattelandsklassen vzw.