Poolse plukkers zijn krimpende groep seizoenarbeiders

Fruittelers die hun conference-peren willen bewaren, zijn conform het wetenschappelijk advies gestart met de pluk. Tot eind september is het druk in de plantages waarna er nog mankracht nodig is bij het uitsorteren. “De fruitteelt is goed voor 27.000 seizoenarbeiders in België, van wie er 18.000 aan de slag zijn in Limburg”, vertelt Chris Botterman van Boerenbond in Het Belang van Limburg. Voor het plukseizoen zakken 8.000 Polen af naar de fruitplantages in Haspengouw. “Dat zijn er steeds minder omdat de Poolse economie jaarlijks met zo'n 3 procent groeit en er daar voldoende werk is. Meer en meer Roemenen en Bulgaren nemen hun plaats in. In de toekomst zullen we zelfs plukkers van buiten de EU moeten rekruteren”, aldus Botterman.

Elk jaar bepaalt het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten (VCBT) de optimale plukdata voor appel en peer. Vanaf begin augustus gebeuren daarvoor de nodige metingen. Naargelang het perceel worden conference-peren dit seizoen best geplukt tussen 23 augustus en 4 september. Elke dag dat de peren later geplukt worden dan deze periode verkort de bewaarperiode met drie weken. Om de klus tijdig te klaren op fruitbedrijven die de voorbije decennia in areaal gegroeid zijn, doen fruittelers beroep op de helpende handen van vele duizenden seizoenarbeiders. In de seizoensregeling mogen zij 65 dagen werken op een fruitbedrijf.

Het aantal plukkende Belgen gaat al jaren in dalende lijn. “Ongeveer een derde van de seizoenswerknemers komt nu uit België. Begin deze eeuw was dat nog praktisch de helft. De Belgische plukkers zijn vooral studenten, gepensioneerden, maar ook huisvrouwen en zelfs politieke vluchtelingen”, weet Chris Botterman, hoofd Sociale Zaken bij Boerenbond. In Het Belang van Limburg legt hij uit dat de grootste groep van de 18.000 buitenlandse plukkers uit Oost-Europa komt.

Botterman: “De Polen zijn nog altijd in de meerderheid, maar in enkele jaren tijd is hun aantal met een vijfde gezakt. Door de groeiende economie en betere jobs blijven veel Polen in eigen land. Ze gaan er wel aan de slag in andere sectoren dan de fruitteelt. Anders zouden ze beter naar België komen. Hier verdienen ze evenveel als Belgische plukkers (9,18 euro bruto per uur), goed voor het drievoudige van wat ze in Polen krijgen. Daar vinden ze trouwens evenmin voldoende volk voor in de plantages. Intussen komen in Polen meer en meer Oekraïners het fruit plukken.”

In de slipstream van de Polen volgen 3.000 Bulgaren en Roemenen. “Intussen komen er ook meer Litouwers in België plukken. Tot slot zien we de jongste jaren ook een toename van de Portugezen en Spanjaarden die naar hier afzakken. Uiteraard blijven wij geïnteresseerd in werknemers van bij ons, maar de vraag is of die in de toekomst zullen volstaan.” Door het dalend aantal fruitplukkers van Belgische en Poolse origine oppert Botterman dat er in de toekomst buiten de grenzen van de EU naar arbeidskrachten gezocht moet worden, zeker als de economie ook aantrekt in andere Oost-Europese landen. “Op termijn zullen we onherroepelijk buiten de EU moeten rekruteren voor onze fruitpluk. Dan moet het beroep bijvoorbeeld wel als knelpuntberoep worden erkend”, besluit Botterman.