Prijsvorming verse groenten en fruit onder druk
Alleen al in de maand april produceren de Vlaamse fruit- en groentetelers 84 miljoen kilo of stuks groenten en 34 miljoen kilo fruit. Omdat de vraag naar verse groenten en fruit vanuit de horeca en de foodservice bijna volledig is weggevallen en de export minder vlot loopt, is de prijsvorming van een aantal producten onder druk komen te staan. Daarom doen de Belgische veilingen vanuit de koepel LAVA, samen met VLAM, een oproep om meer lokale groenten en fruit te kopen. Ook op Europees niveau wordt aan de alarmbel getrokken en aangedrongen op meer steun vanuit de EU.
Vorig jaar verhandelden de Belgische veilingen bijna 1,3 miljoen ton verse groenten en fruit. Op die manier vormen zij een essentiële schakel om de consumenten van voldoende en gezonde voeding te voorzien. Net zoals de groente- en fruittelers die 24/7 in de weer zijn om kraakverse, lekkere, lokale en gezonde producten te telen. “Ook de komende weken zullen de telers en de veilingen met veel plezier en toewijding blijven verder werken”, garandeert LAVA.
Toch zijn de omstandigheden waarin gewerkt wordt, niet altijd evident. Nu de arbeidsbehoefte op het veld sterk toeneemt, was de beschikbaarheid van voldoende seizoenarbeiders de eerste bekommernis van veel land- en tuinbouwers. “Gelukkig zijn er al een aantal maatregelen genomen om op korte termijn de hoogste noden te ledigen, maar we blijven zoeken naar oplossingen voor de nood aan bijkomende arbeidskrachten”, klinkt het. LAVA noemt de dagelijkse aanvoer op de veilingen goed. De groenten en het fruit worden volop geoogst en in groeiende aantallen aangeboden op de veiling.
Op het niveau van de veiling heeft de coronacrisis veel gevergd van de medewerkers op de veilingvloer. “Intussen zijn essentiële veiligheidsmaatregelen en -procedures efficiënt geïmplementeerd om de werking van de veilingen te verzekeren. Onze groente- en fruitcoöperaties vervullen immers een cruciale rol in de bevoorrading van de consument met verse groenten en fruit”, aldus LAVA.
In de voormiddag worden het fruit en de groenten bij de telers geoogst, gesorteerd en verpakt. In de namiddag voeren zij hun producten aan op de veiling, waar ze worden gekeurd en vervolgens in de koelinstallatie worden bewaard. ‘s Anderendaags vindt de verkoop plaats en een paar uur later vertrekken de producten naar de klant. “Die snelle werking is noodzakelijk om de versheid en de smaak van onze producten te garanderen”, luidt het.
Toch heeft de coronacrisis ook impact op de fruit- en groentesector in ons land. Normaal gaat negen procent van de aangeleverde hoeveelheid op de veilingen naar de horeca en de foodservice. Daar is de vraag echter zo goed als volledig weggevallen. 65 procent van de aanvoer van groenten en fruit is bestemd voor het buitenland en die loopt minder vlot dan in het verleden door alle beperkende maatregelen die zijn ingevoerd. “Onze producten zijn erg gegeerd in het buitenland omdat we in België koploper zijn op het vlak van kwaliteit en duurzaamheid”, benadrukt LAVA.
Om die reden is de prijsvorming van een aantal verse groenten en fruit niet goed. LAVA lanceert daarom een oproep naar de consumenten om zoveel mogelijk lokale groenten en fruit te kopen. “Ze zijn goed voor je gezondheid, je steunt onze economie en bovenal: je steunt er onze lokale land- en tuinbouwers mee. Dus haal voldoende verse groenten en fruit in huis en verwen jezelf en je huisgenoten met verse lekkernijen van bij ons en trakteer je lichaam op een vitamineboost”, klinkt het. LAVA wijst erop dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid 300 gram groenten en twee stukken fruit is. Een tv-spot in samenwerking met VLAM moet vanaf maandag 6 april deze boodschap versterken.
Niet alleen in ons land zorgt de coronacrisis voor kopzorgen bij de groente- en fruittelers. In heel Europa lijdt de sector onder de beperkende maatregelen die zijn uitgevaardigd. Om die reden heeft Copa-Cogeca, de Europese koepel van landbouworganisaties, een brief gericht aan het Directoraat-Generaal AGRI van de Europese Commissie. Daarin schetst het de situatie in de Europese groente- en fruitsector. “Voor bijvoorbeeld aardbeien en bepaalde groenten zien we dat de vraag serieus verstoord is. Zowel de afzet als de levering van groenten en fruit die bestemd zijn voor de verwerkende industrie stuiten op problemen als gevolg van het toenemend tekort aan arbeid en transport en de verandering in vraag en consumptie”, schetst de koepelorganisatie.
Copa-Cogeca wijst erop dat het gaat om snel bederfbare producten en dat kan snel voor problemen zorgen. “Daarom roepen wij de Europese Commissie op om uitzonderlijke maatregelen te nemen ten voordele van alle getroffen groente- en fruittelers. Ook moeten de administratieve beheerregels van de operationele programma’s van de telersverenigingen (GMO) versoepeld worden om de beperkingen die zij momenteel ondervinden, te verminderen”, zegt Luc Vanoirbeek, voorzitter van de werkgroep ‘Groenten en Fruit’ van Copa-Cogeca.
Daarnaast vraagt de organisatie ook dat Europa bijkomend budget vrijmaakt dat buiten het budget van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) valt, om deze onevenwichtige marktsituatie aan te pakken. “De coronapandemie zal langdurige negatieve gevolgen hebben voor de groente- en fruitsector. De commissie moet daarom nu verdere stappen zetten aangezien deze beslissingen de toekomst van de sector nog maanden en jaren zullen bepalen”, vult Pekka Pesonen, secretaris-generaal van Copa-Cogeca aan.
