Provincie Antwerpen helpt bij keuze voor eetbaar groen
Op vraag van de provincie Antwerpen ontwikkelde de Universiteit Antwerpen een ‘keuzewijzer Eetbaar Groen’. Vanaf vandaag kunnen alle steden en gemeenten daarmee aan de slag. “We merkten dat ook gemeenten en dorpen meer en meer met vragen zitten rond stadslandbouw”, legt Marlies Caeyers, adviseur bij de dienst Landbouw- en Plattelandsbeleid, uit. “Met deze keuzewijzer kunnen ze nu stap voor stap de meest geschikte en haalbare invulling vinden voor hun beschikbare gronden.” Bovendien zorgt de focus op ‘eetbaar groen’ voor een dubbele winst: naast de vergroening is ook de voedselproductie een extra meerwaarde voor de omwonenden.
In bebouwde gebieden wordt de groene ruimte steeds schaarser. Groene ruimte verdwijnt door de bouw van nieuwe woningen, aanleg van terras en tuinpaden, verharding van straten en pleinen en de ontwikkeling van bedrijventerreinen. Nochtans is groene ruimte belangrijk voor leefbaarheid en welzijn. “Meer groen staat garant voor een betere luchtkwaliteit en minder wateroverlast, het maakt de omgeving meer hittebestendig en draagt bij aan de biodiversiteit”, weet provincie Antwerpen. Meer groen zorgt ook voor een aangename ruimte om te sporten, te ontspannen en elkaar te ontmoeten.
“Als duurzaam bestuur willen we een voortrekker zijn en onze inwoners en lokale besturen stimuleren om in te zetten op eetbaar groen”, zegt Ludwig Caluwé, gedeputeerde voor Landbouw. “We willen dat steden en gemeenten kiezen voor een aanpak die verder gaat dan klassieke vergroening. We willen hen overtuigen om te kiezen uit een palet van vergroeningsprojecten waarvan de omwonenden letterlijk de vruchten kunnen plukken.”
Als een stad of gemeente werk wil maken van eetbaar groen, duikt er binnenkort misschien wel een geveltuin, een stadsboerderij of een voedselbos op. Wat er exact komt, hangt niet alleen af van je lokaal bestuur maar ook van de locatie, de doelgroep en een reeks andere factoren. “Zo kunnen lokale besturen in bebouwde gebieden wellicht beter inzetten op de ecologische en sociale meerwaarde van eetbaar groen in een tuinstraat of met een geveltuin”, zegt Marlies Caeyers, adviseur bij de dienst Landbouw- en Plattelandsbeleid. “Maar ook op grotere, onbebouwde plaatsen kunnen ze een economische meerwaarde creëren met een volkstuin, een stadsboerderij of een plukweide.”
“Er zit veel potentieel in eetbaar groen, maar je moet de kansen zien”, stipt Ludwig Caluwé aan. “Het is onze taak om bovenlokaal te werken en steden en gemeenten hierin te ondersteunen. Daarom vroeg de provincie aan de Universiteit Antwerpen om gepaste werkinstrumenten te ontwikkelen.” Het resultaat is de Keuzewijzer Eetbaar Groen die vanaf vandaag door alle Antwerpse steden en gemeenten gebruikt kan worden.
“Deze keuzewijzer gidst onze steden en gemeenten doorheen het ganse proces en reikt hen ook de juiste instrumenten aan,” verduidelijkt Ludwig Caluwé. ”In de eerste fase wordt de beschikbare groene ruimte in kaart gebracht en wordt er een locatieplan opgemaakt. Nadien kan men met de keuzewijzer op zoek gaan naar de meest geschikte vorm van eetbaar groen voor die locatie. De laatste stap is de uitwerking van een concreet project.”
Eén van de gemeenten die aan de slag gaat met deze keuzewijzer is de gemeente Schelle. Daar vind je nu al verschillende vormen van eetbaar groen. Maar het bestuur is ervan overtuigd dat er nog veel meer kan gebeuren. Zo investeerde de gemeente in de aanleg van volkstuin Aerdborg. “Sinds 2016 tuinieren hier 75 inwoners en er zijn nog inwoners vragende partij”, zegt burgemeester van Schelle Rob Mennes. “Ondanks de kostprijs die hieraan verbonden is voor de gemeente zijn er ook heel wat kansen. Zo bevorderen dergelijke initiatieven de sociale cohesie, het klimaat en de beleving in onze gemeente. We zullen de mogelijkheden voor nieuwe projecten rond eetbaar groen in onze gemeente dan ook bekijken.”
Geïnteresseerde steden en gemeenten kunnen contact opnemen met de Dienst Landbouw- en Plattelandsbeleid van de provincie Antwerpen (03/240 58 00 of landbouw@provincieantwerpen.be).
