SALV vindt dat regering bom legt onder weersverzekering

Binnen landbouwadviesraad SALV is iedereen – van Boerenbond en ABS tot BioForum, Groene Kring en VAC – het er over eens dat voor het Landbouwrampenfonds een rol weggelegd blijft wanneer de brede weersverzekering er komt. Daarom begrijpt men niet dat de Vlaamse beleidsmakers oogstschade willen uitsluiten uit het Landbouwrampenfonds. Het nieuwe programmadecreet van de Vlaamse regering voorziet in die uitsluiting vanaf 1 september 2019, wat de adviesraad inhoudelijk onverstandig vindt en een miskleun wat de gekozen procedure betreft. De overheid lijkt vaart te willen maken met een weersverzekering, maar gaat volgens de SALV zo voortvarend te werk dat een alternatief model via de private verzekeringsmarkt zijn start dreigt te missen.
24 oktober 2018  – Laatste update 14 september 2020 14:47

Binnen landbouwadviesraad SALV is iedereen – van Boerenbond en ABS tot BioForum, Groene Kring en VAC – het er over eens dat voor het Landbouwrampenfonds een rol weggelegd blijft wanneer de brede weersverzekering er komt. Daarom begrijpt men niet dat de Vlaamse beleidsmakers oogstschade willen uitsluiten uit het Landbouwrampenfonds. Het nieuwe programmadecreet van de Vlaamse regering voorziet in die uitsluiting vanaf 1 september 2019, wat de adviesraad inhoudelijk onverstandig vindt en een miskleun wat de gekozen procedure betreft. De overheid lijkt vaart te willen maken met een weersverzekering, maar gaat volgens de SALV zo voortvarend te werk dat een alternatief model via de private verzekeringsmarkt zijn start dreigt te missen.

Omtrent het verdwijnen van het Landbouwrampenfonds per 1 september 2019 komt er een duidelijk (negatief) signaal vanwege de landbouworganisaties die de steun krijgen van andere middenveldorganisaties. Hun gezamenlijk en in deze unaniem standpunt binnen de Vlaamse landbouwadviesraad (SALV) luidt: “Het Landbouwrampenfonds blijft ook in de toekomst een noodzakelijk instrument. Niet in het minst in het licht van de klimaatverandering, de toenemende risico’s en onzekerheid die daarmee gepaard gaan en het strategische belang van de land- en tuinbouw.” Zo’n fonds gevuld met overheidsmiddelen is naar verluidt nodig om catastrofale oogst- en teeltschade en onverzekerbare risico’s en teelten te vergoeden. Het laat ook toe een nieuw, stimulerend systeem van indekking tegen weerrisico’s uit te bouwen.

Over een weersverzekering wordt al jaren gepraat, maar is als alternatief voor het Landbouwrampenfonds nog helemaal niet uitgewerkt volgens de SALV. In het Regeerakkoord 2014-2019 staat: “Risicobeheer in de landbouw moet een nieuwe fase ingaan waarbij concreet wordt nagegaan hoever we kunnen gaan in het verzekeren van bepaalde risico’s. De werking van het Landbouwrampenfonds wordt geoptimaliseerd: de administratieve afhandeling moet eenvoudig en sneller, meer duidelijkheid over de inzet van het instrument moet meer rechtszekerheid geven, en er moeten garanties komen op voldoende middelen. Ook onderzoeken we of een brede weersverzekering haalbaar is.” Verderop in het Regeerakkoord wordt de weersverzekering expliciet als alternatief voor het Landbouwrampenfonds naar voren geschoven.

Van zo’n brede weersverzekering ziet iedereen het nut wel in. Reeds in het voorjaar van 2016 schreef VILT: “Landbouwrampenfonds treedt terug zodat verzekeraars grotere taak wacht”. Toen was de moeilijkheid dat verzekeraars terughoudend zijn om een weersverzekering aan te bieden, en dat zijn ze nu nog steeds. Niet uit onwil, of met als enige reden de te kleine markt die Vlaanderen is om een verzekeringsproduct aan te bieden. En zelfs niet omdat het risico te groot is dat een storm gans Vlaanderen aandoet en een verzekeraar flink zijn broek kan scheuren wanneer het eigen risico niet beter gespreid is. De verzekeringswereld maakte indertijd duidelijk dat hun voornaamste zorg is dat landbouwers van een financieel onaantrekkelijke weersverzekering alleen maar nadeel zullen ondervinden. De Vlaamse overheid heeft dan een ‘uitvlucht’ om terug te treden, terwijl landbouwers zich alleen tegen onaantrekkelijke voorwaarden kunnen verzekeren.

De Vlaamse regering wil nu toch de vlucht vooruit kiezen door in het nieuwe programmadecreet schade aan landbouwoogsten uit te sluiten van tussenkomst door het (Landbouw)rampenfonds. Landbouwrampen erkend vanaf 1 september 2019 zouden niet langer vergoedbaar zijn. In de memorie van toelichting wordt de uitsluiting gekaderd binnen een nieuw regelgevend kader voor het (landbouw)rampenfonds. Laten de weergoden zich van hun slechtste kant zien, dan zal het nieuwe vergoedingssysteem de vorm aannemen van een sectoraal fonds en/of een weersverzekering naar buitenlands voorbeeld. Voor de overheid worden landbouwrampen dan een meer voorspelbare en beter beheersbare kostenpost in de begroting.

Een weersverzekering heeft als bijkomend voordeel dat de verzekeringsnemer geresponsabiliseerd wordt. Een hogere premie kan akkerbouwers bijvoorbeeld ontraden om nog aardappelen te telen op een waterziek perceel. Door de sterke uitbreiding van deze teelt groeien er nu aardappelen op minderwaardige percelen waar boeren tien jaar geleden dat risico niet namen. Zulke pijnpunten van de huidige steunregeling kwamen boven water na het verzopen seizoen 2016, en de tussenkomst van het Landbouwrampenfonds die daarop volgde.

Landbouwadviesraad SALV gaat in tegen de plannen van de Vlaamse beleidsmakers met het (Landbouw)rampenfonds, die de facto bijna neerkomen op een afschaffing. Heel zeker is de landbouwadviesraad niet, maar het lijkt erop dat de overheid enkel nog wil tussenkomen bij weinig voorkomende vormen van schade (o.a. brand, bliksem, overstroming) aan de levende veestapel buiten het gebouw en de bodem. Zo’n sterk inhoudelijke koerswijziging van het beleid hoort volgens de SALV niet thuis in een programmadecreet, maar zou gedegen voorbereid moeten worden via daartoe geijkte procedures. De SALV pleit voor een nieuw, stimulerend beleid inzake indekking van weersrisico’s via private verzekeringen, maar daarbij moet het (Landbouw)rampenfonds als essentiële component behouden blijven. Als overheid ga je dan enerzijds de premie van de weersverzekering subsidiëren, en anderzijds het Landbouwrampenfonds inzetten voor de ontwikkeling van die verzekeringsmarkt met voldoende vraag en aanbod. “

Het komt er naar verluidt op aan de intrede van de private markt op een haalbare en betaalbare manier te ondersteunen en te sturen “door passend in te werken op de diepte, de breedte, en de snelheid waarmee de private markt zich ontwikkelt”. In zijn advies legt de SALV uit dat er dient nagedacht te worden over de omvang van de franchise die het normale ondernemersrisico afdekt. Een groter verlies kan door een weersverzekering vergoed worden terwijl voor catastrofale risico’s de overheid haar verantwoordelijkheid moet nemen wegens onhaalbaar en onbetaalbaar voor private verzekeraars. Met ‘in de breedte’ verwijst de SALV naar het afbakenen van de verzekerbare en niet-verzekerbare risico’s en teelten. De adviesraad vindt dat de private verzekeringen zich in eerste instantie dienen toe te leggen op klimaatrisico’s die het frequentst voorkomen en op de belangrijkste teelten in termen van areaal en financiële waarde.

“Het (Landbouw)Rampenfonds is ten slotte ook onontbeerlijk voor de monitoring van de snelheid waarmee de private verzekeringsmarkt wordt uitgebouwd”, zo eindigt het SALV-advies. “Bij een te snelle overgang dreigen immers te veel boeren en tuinders onverzekerd achter te blijven. De voorliggende abrupte uitsluiting van oogstschade uit het Landbouwrampenfonds is dan ook zeer nefast voor de goede ontwikkeling van een stabiele en betaalbare private verzekeringsmarkt. Kortom, naast de brede weersverzekering blijft het Rampenfonds noodzakelijk als sturend instrument dat de haalbare uitbouw van de private verzekeringsmarkt ondersteunt; voor schadedekking van hoge schadepercentages die niet op de private markt verzekerd zijn en voor tussenkomsten bij onverzekerbare risico’s en onverzekerbare teelten.”

Beeld: Loonwerk Defour

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek