Schonere lucht maar we zijn er nog niet

Uit een analyse van het Europees Milieuagentschap (EEA) blijkt dat 9.380 Belgen in 2016 gestorven zijn door luchtvervuiling, dat schrijft ook De Morgen. Over het algemeen wordt de Europese lucht schoner, maar drie vervuilende stoffen blijven grote schade berokkenen. In steden blijft de toestand het ergst. Volgens de WHO ademen bijna alle stedelingen lucht in die ongezond is. Landbouw wordt gezien als een van de boosdoeners en toont de minste vooruitgang maar kan tegelijk ook de meeste winst boeken.

Hoewel de economie in Europa groeit, daalt de uitstoot van luchtvervuilende stoffen en hun concentraties in de lucht, bevestigt EEA op basis van de meest recente gegevens. Volgens het agentschap bewijst dit dat een sterk beleid het verschil maakt. Er zit minder fijn stof, ozon, stikstofdioxides en zware metalen in onze lucht waardoor de gezondheidsschade ook gedaald is. In 2016 stierven in 41 Europese landen zo’n 412.000 mensen vroegtijdig door fijnstofdeeltjes. Ten opzichte van 2015 zijn dat er 17.000 minder en bijna de helft minder dan in 1990. Maar de EU wil het aantal halveren.

 

De vroegtijdige sterfte heeft vooral te maken met stikstofdioxide, ozon en fijn stof. Volgens de Europese norm wordt 6 tot 8 procent van de bevolking blootgesteld aan te veel fijn stof. Als je het aantal berekent op basis van de strengere norm van de WHO, stijgt het tot maar liefst 80 procent. Naast fijn stof overschrijden 16 lidstaten, waaronder België, ook de waarden voor stikstofdioxides (NO2). Momenteel lopen inbreukprocedures tegen die landen. België bijvoorbeeld, had in 2015 al de norm voor NO2 moeten halen.
 

Boosdoeners zijn transport, industrie en landbouw. Die laatste toont de minste vooruitgang maar daar is ook de meeste winst te boeken. Veel wordt verwacht van de Green Deal waaraan Europa werkt om tegen 2050 volledig klimaatneutraal en vervuilingsvrij te worden.

 

Volgens Joeri Thijs van Greenpeace zijn de Vlaamse cijfers nog een onderschatting omdat er te weinig meetpunten zijn. Ook in het regeerakkoord ontbreekt het aan concrete maatregelen om het probleem van de baan te krijgen. “Ten laatste op 6 november moet de Vlaamse overheid door het vonnis in onze rechtszaak met een nieuw luchtactieplan komen”, vertelt Thijs aan De Morgen. “Wij zijn benieuwd hoe minister Zuhal Demir (N-VA) de rechter zal overtuigen."

 

Minister Demir liet in een reactie weten dat "elke aandoening die het gevolg is van slechte luchtkwaliteit er een te veel is. Voor mij gaat het dan ook niet over een rechter overtuigen, maar om duidelijk te maken dat we in dit verhaal geen tegenpartijen van elkaar horen te zijn.” Ze is ervan overtuigd dat Vlaanderen aan een inhaalbeweging bezig is, onder meer met de lage-emissiezone in Antwerpen, de vergroening van de verkeersfiscaliteit en de investeringen in fietsinfrastructuur. “Maar dat neemt niet weg dat er nog grote uitdagingen zijn. Deze regering zal die aangaan in een nieuw plan."