Sector en overheid zoeken uitweg uit fruitteeltcrisis

Vertegenwoordigers van de fruitteeltsector zaten maandag rond de tafel met Vlaams minister van Landbouw Joke Schauvliege voor overleg over de crisis waaronder de sector te lijden heeft. Boerenbond werkte een actieplan uit, dat bij het overleg op tafel is gelegd. Volgens Leen Jolling van Boerenbond is het actieplan positief onthaald. "Er is afgesproken om prioritair te werken rond twee thema's: onderzoek en ontwikkeling en samenwerking rond marktbenadering en promotiebeleid". Met de pluk voor de deur maakte het overleg ook duidelijk dat er geen compensaties komen voor telers die hun fruit laten hangen.

De Belgische fruitsector staat al twee jaar zwaar onder druk, onder meer door het Russische handelsembargo dat sinds augustus 2014 van kracht is. Maar waar het tot over een vijftal maanden nog mogelijk was om peren naar Rusland te smokkelen via alternatieve routes, vaak via Wit-Rusland, zit de grens met Rusland nu potdicht. "Je krijgt geen enkel stuk fruit Rusland nog binnen", zegt een grote exporteur daarover in Het Belang van Limburg.

De sectorvakgroep Fruit binnen Boerenbond werkte een actieplan uit voor deze noodlijdende sector en trok daar maandag mee naar het kabinet van de Vlaamse landbouwminister. Daarin ligt de focus op het inzetten op topkwaliteit, aandacht voor onderzoek en ontwikkeling, en het uitwerken van een gemeenschappelijke marktstrategie. Ook pleit de organisatie voor een betaalbare verzekering tegen hagelschade.

Boerenbond ziet individualisme en een verdere versnippering van de Vlaamse fruitsector als een enorme bedreiging. De organisatie bepleit samenwerking, en meer bepaald een sterke gemeenschappelijke markt- en afzetstrategie. “Met het wegvallen van Rusland als belangrijke afzetmarkt, moeten nieuwe markten gezocht worden. De exportcel van het Voedselagentschap moet op volle toeren draaien en gekoppeld worden aan een sterk promotiebeleid en bijkomende middelen. Zonder dit alles kunnen geen nieuwe markten geopend, noch veroverd worden", klinkt het. “Niet alles is realiseerbaar op korte termijn maar nu moeten stappen in de juiste richting gezet worden om de sector weer robuuster en crisisbestendiger te maken”, zei Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker voorafgaand aan het overleg.

Het kabinet van de minister liet achteraf weten dat een werkgroep aan de slag gaat rond de thema’s innovatie en productontwikkeling. "Ik ben bereid om het huidig budget van twee miljoen euro voor onderzoek op te trekken, maar daarvoor heb ik concrete voorstellen nodig", zei Schauvliege. "Er is beslist dat een werkgroep zal worden aangesteld om een stappenplan uit te werken. Er wordt gedacht aan bijkomend onderzoek naar nieuwe rassen en naar meer toepassingen voor de verwerking van fruit", aldus de minister.

Daarnaast zal bekeken worden hoe de samenwerkingsverbanden binnen de sector verbeterd kunnen worden. Zo zullen veilingen en coöperaties nagaan hoe ze beter kunnen samenwerken. Schauvliege wil ook bestuderen of het budget voor schoolfruit verdubbeld kan worden tot 100.000 euro. Een ander belangrijk werkpunt blijft het aanboren van nieuwe markten. "We vorderen hier maar traag", aldus Boerenbond. De minister wil daarom overwegen of er extra middelen kunnen ingezet worden voor proeverijen in het buitenland.

Verder wil minister Schauvliege bij de Europese Commissie aandringen op een betere interventieregeling, een tegemoetkoming die Europa betaalt om fruit uit de markt te halen. De minister belooft te zullen ijveren voor een interventie groter in volume en beter qua prijs. "Nu krijgen de telers van elke lidstaat evenveel geld. Maar die verhouding klopt niet, want bij ons liggen de kosten veel hoger", motiveert Schauvliege. Momenteel krijgen telers ongeveer 12 cent per kilo van Europa als ze hun fruit niet op de markt brengen, maar dat dekt hun kosten niet. "We gaan proberen dat plafond te verhogen", beloofde de minister.

"Compensaties voor het niet plukken van fruit komen er dit jaar niet", benadrukt Schauvliege. Bij de start van de Russische boycot was dat wel het geval, maar uiteindelijk hebben maar weinig perentelers daar indertijd gebruik van gemaakt. "Ik vind niet dat je gezond fruit aan de bomen moet laten hangen", zegt de minister. "In Nederland doen ze dat dit jaar wel, maar daar hebben ze ook geen rampenfonds voor hagelschade."