"Snapt EU-wetgever niet dat een tractor geen auto is?"
Nu de verkoopcijfers van de tractorfabrikanten te lijden hebben onder de laagconjunctuur in de landbouw zit de sector helemaal niet te wachten op nieuwe Europese eisen die een tractor nog duurder maken. De Europese sectorfederatie (CEMA) zet de tegenaanval in: “Het slaat nergens op om het remsysteem ABS verplicht te maken op alle tractoren die harder rijden dan 40 km/u. Niet een gebrek aan remcapaciteit is de oorzaak van verkeersongevallen, wel de veel lagere snelheid van tractoren in vergelijking met andere voertuigen. Uit de ongevallenstatistieken komt ook een gebrekkige zichtbaarheid als oorzaak.” Om het eigen standpunt kracht bij te zetten, publiceerde CEMA een studie met als voornaamste conclusie dat Europa de technische eisen die aan auto’s gesteld worden niet klakkeloos mag overnemen voor landbouwmachines.
De weinige tractoren die een topsnelheid halen hoger dan 60 kilometer per uur moeten in Europa uitgerust worden met het remsysteem ABS dat verhindert dat één van de wielen blokkeert en gaat slippen. De regel is nog maar in voege sinds dit jaar maar Europa buigt zich al over een verstrenging. Op tafel ligt een uitbreiding van de ABS-verplichting naar alle nieuwe tractoren die sneller kunnen dan 40 km/u. Hiermee wil de Europese Commissie de verkeersveiligheid verhogen, maar volgens CEMA slaat Brussel de bal mis. CEMA is de Europese sectorfederatie die de belangen verdedigt van de landbouwmachinefabrikanten, in feite de koepel boven de nationale sectorfederaties.
De belangenverdediger van de tractorfabrikanten is de mening toegedaan dat een ABS-systeem op tractoren de kostprijs flink verhoogt zonder dat de verkeersveiligheid daar beter van wordt. Om dat aan te tonen, worden de ongevallenstatistieken er bij gehaald. Die wijzen uit dat verkeersongevallen met tractoren meestal toe te schrijven zijn aan het snelheidsverschil met andere voertuigen, en aan een slechte zichtbaarheid van het landbouwvoertuig. “ABS verplicht introduceren op tractoren zal daar niets aan veranderen”, argumenteert CEMA. “Bovendien wordt jaarlijks maar 1,7 procent van het totale Europese tractorpark vervangen. Het zou met andere woorden meer dan 20 jaar duren vooraleer het eerste dodelijke verkeersongeval door ABS vermeden zou worden. Een tractor beter zichtbaar maken in het verkeer kan daarentegen ieder jaar 70 verkeersdoden in Europa voorkomen.”
Nog volgens CEMA verliest de Europese Commissie uit het oog dat een tractor het merendeel van zijn tijd op het veld of op onverharde wegen vertoeft. En van de nieuw verkochte tractoren in Europa haalt minder dan acht procent een topsnelheid van meer dan 40 km/u. Sommige fabrikanten van snelle tractoren bieden een ABS-remsysteem reeds als optie aan. Een koper die met zijn tractor veel kilometers zal afleggen op de openbare weg kan er met andere woorden voor kiezen. Dat een verplichte invoering de kostprijs van een tractor zo maar eventjes met 5.000 euro kan verhogen, zint CEMA niet. Ofwel maakt dit een tractor voor landbouwers en loonwerkers nog duurder, ofwel kan de fabrikant het niet doorrekenen en dan ondermijnt dit de competitiviteit van de sector.
In eigen land sluit sectorfederatie Fedagrim zich aan bij CEMA: “Het klopt dat ongevallen met tractoren eerder te wijten zijn aan het verschil in snelheid met de andere weggebruikers en de slechte zichtbaarheid. Tractoren zijn door hun grootte, lengte en langzame snelheid de vreemde eend in de bijt in het verkeer en dat wordt door andere weggebruikers soms fout ingeschat. Daarenboven worden tractoren door hun trage snelheid vaak ingehaald, en dat zorgt voor gevaarlijke situaties. De tractor in combinatie met een getrokken machine of aanhanger zijn soms langer of breder dan de inhalende weggebruiker zich had voorgesteld.”
In 2018 veranderen er een aantal regels, waaronder ook enkele die betrekking hebben op de snelheid. Waar nu alle tractoren die in België op de markt komen verplicht begrensd worden op 40 kilometer per uur, zullen door een Europese verordening vanaf 2018 ook tractoren die sneller dan 40 km/u kunnen rijden op de Belgische markt toegelaten worden. De wegcode daarentegen beperkt het gebruik nog wel tot 40 km/u. Fedagrim is dan ook voorstander van een aanpassing van de wegcode zodat de gebruikers van deze snellere tractoren, mits een aantal voorwaarden en verplichtingen, zich in regel kunnen stellen.
Er zit de fabrikanten overigens meer dwars dan alleen de strengere eis aan het remsysteem van een tractor. Sectorfederatie CEMA heeft een beknopt rapport gepubliceerd om de beleidsmakers in Brussel duidelijk te maken dat ze verkeerd bezig zijn. Een landbouwmachine is geen auto, en bijgevolg mogen technische eisen niet zomaar gekopieerd worden. Dat is de kern van het betoog van CEMA, met als onderliggende boodschap dat de wetten en regels inhakken op de concurrentiekracht van Europese fabrikanten. In hun rapport klinkt dat zo: “EU-regelgeving voor landbouwmachines moet de specificiteit van de sector erkennen. Geef als wetgever de fabrikanten de kans om zelf technische standaarden te formuleren en te certificeren.”
