Stappenplan en trainingskit voor demo's op boerderijen
De beste manier om te leren is van elkaar. Vroeger ging dat vrijwel automatisch. Landbouwers ontmoetten elkaar regelmatig op café of na de mis. Nu moet dat gefaciliteerd worden, en demonstraties zijn een goed instrument daarvoor. Dat zijn ze ook voor het ontwikkelen en testen van innovaties op landbouwbedrijven, maar het volle potentieel van demo’s wordt onvoldoende benut. Tijdens een conferentie in Brussel werden de belangrijkste lessen gedeeld uit drie Europese onderzoeksprojecten. ILVO is partner in ‘FarmDemo’ en constateerde dat Vlaamse voorlichters en adviseurs het goed doen in vergelijking met hun buitenlandse collega’s. Een verbeterpunt is het eenrichtingsverkeer tijdens een demo, “terwijl net interacties tussen boeren het leren stimuleren”, zegt onderzoeker Fleur Marchand.
Wat zijn de do’s en don’ts bij het organiseren van demo’s voor landbouwers? Hoe maak je een programma leerrijk, verteerbaar en aantrekkelijk? Met welke tools stimuleer je vlotte interactie tussen deelnemers? En hoe bespreek je ook gevoeligere thema’s? Dankzij drie Europese FarmDemo-projecten is er nu een trainingskit en een handig stappenplan met tips en goede voorbeelden, samengesteld op basis van wetenschappelijke observaties en analyses van bijna 60 Europese cases. Om de goede praktijken verder te verspreiden, creëert Europa een levend netwerk tussen landbouwers die demonstraties laten plaatsvinden op hun bedrijf. De databank bevat al 1.400 boerderijen en organisaties. Een 40-tal liggen in Vlaanderen.
Uit de analyses van een 60-tal demo-events werden beste praktijken gekristalliseerd. Vervolgens werden die vertaald in een ‘Farm Demo Training Kit’ voor demo-boeren en een ‘Farm Demo Design Guide’ met checklists, goede voorbeelden (video’s, infografieken), interessante weblinks en tips voor demo-organisatoren. Alle tools zijn beschikbaar via de interactieve webapplicatie farmdemo.eu. Lies Debruyne (ILVO): “De belangrijkste les is dat er niet zoiets als één juist format bestaat”, zegt ILVO-onderzoeker Lies Debruyne. “Wil je landbouwers iets leren, wil je interactie of wil je eerder bewustzijn creëren? Heeft je publiek voorkennis of niet? Kennen ze elkaar of niet? Al die vragen bepalen welk format het best zal werken en welke tools je best gebruikt. In de Farm Demo Design Guide vind je een handige matrix die alles samenvat.”
De do’s en dont’s voor geslaagde landbouwdemo zijn veel praktischer dan je misschien verwacht. Eén van de grootste ergernissen van landbouwers blijkt een spreker die zonder microfoon niet goed verstaanbaar is. Ook honger en dorst zijn niet bevorderlijk voor de aandacht van het publiek. Voor de inhoud van een presentatie geldt de regel van drie: beperk je tot drie kernboodschappen, herhaal elke kernboodschap drie keer en gebruik drie ondersteunende boodschappen voor elke kernboodschap. Een andere tip is om voldoende tijd uit te trekken voor een bezoek aan de demoboerderij – daarvoor komen de deelnemers per slot van rekening – en het bedrijf in kwestie zo veel mogelijk als praktijkvoorbeeld te gebruiken. De gastboer kan ook zelf vertellen over zijn ervaringen, ook over wat er eerst fout liep en het leerproces dat ze hebben doorlopen.
Landbouwers met interesse om zelf aan de slag te gaan en demo-activiteiten te organiseren, kunnen zich gratis registreren op de FarmDemo-hub. Dit geeft hen toegang tot alle tips, toekomstige demonstraties (en gerelateerde) activiteiten in het kader van het NEFERTITI-project waaraan naast ILVO ook Inagro en de Hooibeekhoeve meewerken. Daarin worden 45 regionale hubs van landbouwers, adviseurs, coöperaties, onderzoekers, beleidsmakers, … opgericht en samengebracht in tien thematische netwerken. Elk jaar wordt in elke hub een demo-campagne georganiseerd waarin de beste praktijken uit FarmDemo worden toegepast. “Naast technische kennis worden in die campagnes dus de beste praktijken van demonstraties in real life onder demo-boeren gedeeld, en laat dat nu net de beste manier zijn om (van elkaar) te leren”, besluit Fleur Marchand (ILVO).
