Varkenspestvaccin zou je kunnen voederen aan evers

Orale vaccinatie van wilde zwijnen kan een waardevolle strategie worden om Afrikaanse varkenspest in Europa te bestrijden. Spaans onderzoek toont aan dat everzwijnen immuun worden tegen het virus door een nieuw vaccin dat via het voedsel wordt toegediend. Uit praktisch oogpunt erg interessant is dat de immuniteit via diercontacten kan worden doorgegeven aan nog niet gevaccineerde evers. In het wetenschappelijk tijdschrift Veterinary Epidemiology and Economics geven de onderzoekers aan dat vervolgonderzoek nodig is, onder meer naar de veiligheid en genetische stabiliteit van het vaccin.

Afrikaanse varkenspest is met voorsprong de grootste bedreiging voor de varkenshouderij want het virus verspreidde zich reeds naar 55 landen op drie continenten. Sinds het virus de sprong maakte van Oost-Afrika naar Georgië circuleert genotype II al meer dan tien jaar in het oosten van Europa. In 2014 werd er een eerste keer melding van gemaakt in de EU. Negen lidstaten kampen er ondertussen mee: België, Bulgarije, Hongarije, Roemenië, Tsjechië, Estland, Letland, Polen en Litouwen.

In negen op de tien gevallen houdt een haard verband met een besmet everzwijn. Een vaccin of geneesmiddel tegen Afrikaanse varkenspest is niet op de markt zodat het virus bestreden wordt met preventie, schutkringen voor transport, afschot van everzwijnen en zo nodig ook het ruimen van varkensbedrijven. De ontwikkeling van een vaccin stootte op obstakels zoals de genetische complexiteit van het virus. Proeven met vaccinatie gebeurden steevast op gedomesticeerde varkens.

Onderzoekers van de universiteit van Madrid en van het Europese referentielaboratorium voor Afrikaanse varkenspest uit dezelfde stad deden een geslaagd experiment met orale vaccinatie van wilde everzwijnen. Een geïsoleerde virusstam werd uitgetest als kandidaat-vaccin. Hiermee genoot 92 procent van de zwijnen bescherming wanneer zij het vaccin toegediend kregen, of er mee in contact kwamen via soortgenoten. De dieren stierven niet, vertoonden geen ziektesymptomen na blootstelling aan het virus en drie van de acht werden na onderzoek volledig gezond verklaard.

Datzelfde vaccin heeft zijn werkzaamheid reeds bewezen wanneer gedomesticeerde varkens het toegediend kregen via inspuiting. Interessant bij everzwijnen is dat diercontacten de immuniteit helpen verspreiden. Anders zou je voor de haast onmogelijke opdracht staan om bij te houden welke wilde zwijnen het vaccin reeds toegediend kregen. Voor zover de onderzoekers weten, is dit de eerste keer dat orale vaccinatie van wilde zwijnen als bestrijdingsstrategie werd beproefd. Gezien hun resultaten en de snelle verspreiding van Afrikaanse varkenspest vinden ze de methode beloftevol want bestaande maatregelen schieten duidelijk tekort. Vervolgonderzoek moet nog uitwijzen hoe veilig het vaccin is bij overdosering, hoe stabiel het is en of het onderscheidbaar is van het virus bij DNA-tests.

Meer info: Frontiers in Veterinary Science