Verslag van de G30-varkenstop inspireert tot actie

Van de varkenstop die Vlaams landbouwminister Joke Schauvliege op 1 februari in Gent organiseerde, is een verslag gemaakt dat iedereen online kan consulteren. Het verslag is geen eindpunt maar heeft als inspiratie gediend voor een lijst van actiepunten die momenteel afgetoetst wordt bij de deelnemers aan de discussie. Dat moet binnenkort resulteren in een actieplan en bijbehorende engagementen en verantwoordelijkheden waar de varkensketen zich achter wil scharen.

Aanleiding voor de G30-varkenstop was de economische crisis in de varkenshouderij. Met het oog op 2030 werden alle schakels binnen de varkenskolom in Gent samengebracht om na te denken over de toekomst van de varkenshouderij en over concrete acties om de sector te ondersteunen of richting te geven. Hoewel er in het verleden reeds diverse acties genomen zijn voor de varkenssector, acht Vlaams minister Joke Schauvliege bijkomende inspanningen nodig om de sector meer weerbaar en rendabel te maken. Na een inspirerende uiteenzetting door de Nederlandse varkenshouder Johnny Hogenkamp hebben de deelnemers aan de G30 gediscussieerd in drie groepen, gericht op de verschillende dimensies van de varkenshouderij.

De discussies gingen onder meer over meerwaardecreatie met varkensvlees via differentiatie en segmentatie, over alternatieve verdienmodellen, over het beter op elkaar afstemmen van vraag en aanbod en het verbeteren van de samenwerking in de keten. Duidelijke marktinformatie en transparantie werden als prioriteiten aangeduid. Opdat de markt weer zou functioneren, werd zowel nagedacht over het vergroten van de vraag als over het beheersen van het aanbod. Er moet meer transparantie zijn over de prijsbepaling door verschillende schakels in de keten zodat duidelijk is hoe men tot de prijs komt die de consument betaalt.

Eensgezind waren de deelnemers op de varkenstop over het feit dat er beter geen overheidsinmenging in de markt is.
De studie van de Vlaamse landbouwadministratie ‘Weg met de eenheidsworst’ inspireerde de deelnemers om na te denken over differentiatie van Vlaams varkensvlees op de binnenlandse markt, bijvoorbeeld met een extra smakelijk of antibioticavrij varken. Aansluitend daarop komt de vraag boven water hoe de smaak en vleeskwaliteit van het Vlaams varken verbeterd kan worden. In eerste instantie is er nood aan online meetmethodes in het slachthuis om aan smaak en vleeskwaliteit gekoppelde parameters te kunnen bepalen. Op lange termijn lijkt een meetmethode wenselijk waarbij de vleeskwaliteit reeds bij het levende varken op het varkensbedrijf kan worden bepaald.

Gevraagd naar het alternatief verdienmodel dat tegen 2030 de meeste slaagkansen heeft in de praktijk schuiven de workshop-deelnemers horizontale en verticale samenwerking naar voor. Een voorbeeld van horizontale clustering is een gezamenlijke aanpak van varkenshouders met een gelijkgezinde visie rond bijvoorbeeld dierenwelzijn of antibioticumreductie. Bij verticale clustering of integratie doorheen de keten werd het belang van een goede vertrouwensrelatie tussen de ketenpartners benadrukt, en benadrukte men dat varkenshouders uit vrije wil deze keuze moeten kunnen maken. De korte keten lijkt slechts voor een beperkt aantal varkensbedrijven weggelegd. Ook de verkoop via een conceptlabel vergt een professionele aanpak, veel tijd en financiële middelen. Voor bedrijven die onrendabel zijn, is dit dus geen alternatief.

Meer info: verslag G30-varkenstop