"Vlaams voedselbeleid moet meer doen dan faciliteren"

Na een beschrijving van de structurele en economische kenmerken van de grote deelsectoren volgt met de uitleiding misschien wel het meest boeiende deel van het nieuwe Landbouwrapport. Er is volgens het Departement Landbouw en Visserij, de auteur van het rapport, in eerste instantie nood aan een positief toekomstbeeld voor de Vlaamse landbouw. Waar willen we als samenleving met onze landbouw en voedselvoorziening naar toe? Eenmaal zicht op het toekomstbeeld ligt de taak in het uitwerken van mogelijke routes of roadmaps. Hoe geraken we daar? De wetenschap brengt in kaart en onderbouwt de verschillende routes. De landbouwsector zorgt zelf voor de praktijktoets. En het beleid? Dat faciliteert niet alleen, maar durft naar verluidt ook richting kiezen.
7 februari 2019  – Laatste update 14 september 2020 14:48
Lees meer over:

Na een beschrijving van de structurele en economische kenmerken van de grote deelsectoren volgt met de uitleiding misschien wel het meest boeiende deel van het nieuwe Landbouwrapport. Er is volgens het Departement Landbouw en Visserij, de auteur van het rapport, in eerste instantie nood aan een positief toekomstbeeld voor de Vlaamse landbouw. Waar willen we als samenleving met onze landbouw en voedselvoorziening naar toe? Eenmaal zicht op het toekomstbeeld ligt de taak in het uitwerken van mogelijke routes of roadmaps. Hoe geraken we daar? De wetenschap brengt in kaart en onderbouwt de verschillende routes. De landbouwsector zorgt zelf voor de praktijktoets. En het beleid? Dat faciliteert niet alleen, maar durft naar verluidt ook richting kiezen.

Het nieuwe Landbouwrapport identificeert en beschrijft negen cruciale uitdagingen voor de toekomst van de Vlaamse land- en tuinbouw in een veranderende wereld. Het Departement Landbouw en Visserij gaat nog een stap verder met zijn rapport waar het de debatten over een toekomstbestendige landbouwsector wil aanwakkeren. Zo levert het lijvige boek een bijdrage aan de Europese en Vlaamse discussie over het gemeenschappelijk landbouwbeleid na 2020. “De focus moet liggen op het ontwikkelen van duurzame verdienmodellen en het voorbereiden van noodzakelijke bijsturingen of transities. De toekomst staat niet gebeiteld in steen. Wat we vandaag wel of niet ondernemen, zal mee bepalen hoe de toekomst er uitziet”, klinkt het.

Voor welk toekomstperspectief willen alle stakeholders van de landbouw zich samen inspannen? Welke keuzes maken we als samenleving? Kiezen is verliezen, dus hoe gaan we om met verliezen en verliezers? En wat hebben wij daarvoor over? Naar verluidt moet het beleid meer doen dan een passend kader aanbieden en faciliteren. Beleidsmakers zitten immers aan het stuur. “Belangrijk om te vermijden is dat er in rondjes wordt gereden met een zoveelste analyse, proces of traject. We moeten vooruit. Veel van de uitdagingen zijn immers urgent. Er is moed nodig om te durven starten en onderweg bij te sturen als dat nodig blijkt.”

Een essentieel kenmerk van uitdagingen zoals de datarevolutie en het klimaat is dat ze breder gaan dan de landbouwsector an sich. “Landbouw zit verweven in een groter geheel: het voedselsysteem. Er is nood aan een geïntegreerde benadering van dat systeem, aan een holistisch perspectief waarbij productie en consumptie met elkaar worden verbonden. Dit maakt het mogelijk om te detecteren waar de echte ‘game changers’ zich bevinden”, analyseert de studiedienst van het Departement Landbouw en Visserij.

Het organisatorische aspect is naar verluidt cruciaal. Hoe pakken ‘we’ deze complexe en inter-agerende uitdagingen aan? Wat is de rol van de verschillende actoren die onder die ‘we’ vallen? Hoe kunnen we de diverse maatschappelijke waarden die erbij komen kijken hun rechtmatige plaats aan de tafel geven? Hoe coördineren we een dergelijk aanpak? Het opzetten van een toekomstgerichte governance is dan ook niet minder dan een tiende, overkoepelende uitdaging.

Binnen de Vlaamse overheid is een netwerk duurzame voeding opgezet om samenwerking tussen verschillende beleidsdomeinen tot stand te brengen en beleidsaanbevelingen te formuleren. Deze en andere initiatieven bieden ingrediënten, recepten en de infrastructuur om te verkennen wat een Vlaams voedselbeleid zou kunnen inhouden. Een dergelijk voedselbeleid kan dienen als overkoepelend kader, aanvulling en bindmiddel voor het landbouwbeleid en ander relevant beleid zoals het gezondheidsbeleid, milieubeleid en ruimtelijk beleid. De auteurs van het Landbouwrapport geloven dat de overheid niet alleen een faciliterende maar ook een richtinggevende rol kan spelen in het voedselsysteem.

Afsluiten doet het nieuwe Landbouwrapport met een open oproep aan wetenschappers (uit alle disciplines), bedrijven (van begin tot eind van de keten) en middenveld (over de verschillende maatschappelijke waarden heen) om ideeën voor een toekomstgericht duurzaam voedselbeleid kenbaar te maken. “Laten we als belangrijke ambitie van zo’n voedselbeleid alvast naar voren schuiven om onze landbouwers, als bron van ons voedsel, als fundament van onze agrovoedingsketen, als motor van ons voedselsysteem, en binnenkort ook als dé grondstoffenleverancier voor de circulaire en biogebaseerde economie van de toekomst, opnieuw in het hart van onze samenleving te brengen.”

Meer info: Landbouwrapport 2018

Beeld: Regionaal Landschap Haspengouw & Voeren

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek