Vlaamse boer zit onterecht met een calimerocomplex

Enkele dagen voordat tientallen boerderijen de deuren openzetten tijdens Dag van de Landbouw maakt Bayer CropScience de resultaten bekend van een grootschalige enquête bij boeren én burgers. Daaruit spreken begrip, respect en zelfs bewondering van de Vlaming voor de landbouwers. Nochtans oefent bijna vier op de tien ondervraagde landbouwers zijn beroep uit met het vervelende (maar onterechte!) gevoel dat de samenleving de boerenstiel niet waardeert. Deze enquête bewijst net zoals het vijfjaarlijkse imago-onderzoek van VILT het tegendeel. Een landbouwer mag zich dus niet uit het lood laten slaan door negatieve nieuwsfeiten die uitvergroot worden in de media, door een overheid die hem op de huid zit of door opstootjes van het ‘not in my backyard’-syndroom.
16 september 2015  – Laatste update 14 september 2020 14:32
Lees meer over:

Enkele dagen voordat tientallen boerderijen de deuren openzetten tijdens Dag van de Landbouw maakt Bayer CropScience de resultaten bekend van een grootschalige enquête bij boeren én burgers. Daaruit spreken begrip, respect en zelfs bewondering van de Vlaming voor de landbouwers. Nochtans oefent bijna vier op de tien ondervraagde landbouwers zijn beroep uit met het vervelende (maar onterechte!) gevoel dat de samenleving de boerenstiel niet waardeert. Deze enquête bewijst net zoals het vijfjaarlijkse imago-onderzoek van VILT het tegendeel. Een landbouwer mag zich dus niet uit het lood laten slaan door negatieve nieuwsfeiten die uitvergroot worden in de media, door een overheid die hem op de huid zit of door opstootjes van het ‘not in my backyard’-syndroom.

In augustus liet toeleverancier Bayer CropScience onderzoeksbureau iVOX een online enquête uitvoeren bij boeren én burgers. Niet minder dan 900 Vlaamse landbouwers maakten in een drukke oogstmaand tijd voor de bevraging. Hun antwoorden werden vergeleken met die van 1.000 Belgen, waaronder 600 Vlamingen. De landbouwsector was het voorbije jaar niet weg te slaan uit de actualiteit, maar veel goed nieuws viel er niet te rapen. Iedereen herinnert zich nog de tractorcolonnes die tijdens de Vlaamse wielerkoersen een aanklacht waren tegen de impact van de Europese instandhoudingsdoelstellingen. En meer recent waren er de sympathieke acties voor eerlijke voedselprijzen en een grote Europese boerenbetoging in Brussel die wat harder van toon was.

Het beeld van de ‘altijd klagende boer’ is in de media nooit ver weg. Het goede nieuws dat we uit de enquête van Bayer afleiden, is dat de achterliggende boodschap van de acties is aangekomen. Ruim acht op de tien Vlamingen vinden namelijk dat boeren wel degelijk reden tot klagen hebben. Driekwart van de respondenten voegt daaraan toe dat ze bereid zijn meer te betalen voor voeding op voorwaarde dat de boer dan een eerlijkere prijs krijgt. Over het algemeen heeft de Vlaming veel begrip en respect voor landbouwers, en ook bewondering voor mensen die in deze moeilijke tijden landbouwer willen zijn. Terwijl boeren zich door allerhande vervelende dossiers – de natuurdoelstellingen op kop – afvragen of ‘men in Vlaanderen nog wel landbouw wil’ vindt de Vlaming de boerenstiel waardevol en van groter maatschappelijk belang dan beroepen als politieagent, politicus en journalist.

Hoewel landbouwers het zonder eerlijke vergoeding voor hun werk moeten stellen, doen ze hun job nog altijd met veel passie. Met sympathie koop je niet veel maar het mag een opsteker heten dat een boer voor zijn harde labeur veel waardering bij de burger oogst. Van een gebrek aan waardering vanuit de samenleving is allerminst sprake, maar veel landbouwers voelen dat anders aan. “Dat zit vooral tussen de oren”, zegt Boerenbond-directeur Peter Van Bossuyt. Hij wijt dat aan een uitvergroot effect van negatieve persoonlijke ervaringen met het ‘not in my backyard’-syndroom en (slechte) ervaringen met de overheid die afspiegelen op de rest van de ‘buitenwereld’.

Heel belangrijk volgens Van Bossuyt is dat het economisch aspect van duurzaamheid in de enquête bij boer én burger de bovenhand haalt. “Na jaren waarin het vooral over het milieuaspect ging, wordt nu over de vergoeding van de boer gepraat.” Hij gelooft graag dat driekwart van de consumenten bereid is om voeding duurder te betalen als de meerwaarde naar de producent gaat. Op dat spoor wordt in het ketenoverleg gewerkt aan een door iedereen gespijsd fonds dat het boerenleed bij een nieuwe prijzencrisis kan verzachten. Uit de bereidheid van de consument om de boer een eerlijke prijs te betalen, leidt de directeur van Boerenbond af dat de prijzenslag tussen supermarkten passé is en beter ingezet wordt op de kwaliteit van en het verhaal achter een voedingsproduct.

Dat Bayer CropScience er de resultaten van de bevraagde Vlamingen uitlicht, heeft als reden dat enkel in het Vlaamse landsgedeelte ook landbouwers bevraagd konden worden in het erg korte tijdsbestek, en dit met dank aan Boerenbond. De representatieve burgerbevraging werd door iVOX zowel in Vlaanderen, Brussel als Wallonië uitgevoerd. Dat brengt enkele opmerkelijke verschillen aan het licht. Terwijl 72 procent van de Vlamingen van zichzelf zegt dat ze positief staan tegenover landbouw is dit in Wallonië maar 63 procent. Wellicht door een gebrek aan affiniteit met landbouw staat een Brusselaar (53%) wantrouwiger tegenover landbouw.

Over lonen is het in alle geledingen van de samenleving moeilijk praten. In de landbouwsector ligt dat extra lastig, beseft Marc Sneyders van Bayer CropScience België, omdat er van een vast maandloon geen sprake is. Van de ondervraagde landbouwers zegt 45 procent de voorbije drie jaar gemiddeld niet meer dan 1.100 euro netto per maand te hebben verdiend. Bijna de helft schat in dat de eigen verdiensten uitgesmeerd over 12 maanden niet hoger uitkomen dan 1.150 tot 1.750 euro per maand. Slechts zeven procent kan zichzelf een loon van meer dan 2.350 euro uitbetalen. Aangezien de landbouwsector de nood aan eerlijke voedselprijzen al een ganse zomer uitschreeuwt, hoeft het misschien niet te verbazen dat de Vlaming die lage arbeidsvergoeding vrij juist inschat. Zeven op de tien denkt dat een boer gemiddeld tussen 1.150 en 1.750 euro verdient. Dat is dus nog altijd iets rooskleuriger dan het werkelijke inkomen dat landbouwers rapporteren.

Bayer wil uit de eigen enquête allerminst concluderen dat het één en al kommer en kwel is. Marc Sneyders, hoofd duurzaamheid, benadrukt dat landbouwers heel erg van de boerenstiel houden ondanks het harde werk voor een bescheiden inkomen. “Een overdonderende 92 procent van de Vlaamse boeren geeft aan plezier te beleven aan zijn werk. Daar zouden arbeidspsychologen van opkijken.” Acht op de tien haalt ook voldoening uit het geleverde werk en ruim zoveel van de ondervraagden heeft geen spijt van zijn beroepskeuze, ondanks alle moeilijkheden die de land- en tuinbouw kent. Wél zou acht op de tien landbouwers de werklast graag wat lager zien en staat meer vrije tijd bij de meerderheid op het verlanglijstje.

Volgens Carsten Dauster, hoofd Bayer CropScience Benelux, onderstrepen de resultaten het belang van landbouw als één van de pijlers van onze maatschappij, naast onderwijs en gezondheidszorg. “Het is erg bemoedigend te zien dat er zo’n grote waardering is voor wat landbouwers dag in, dag uit presteren. En we kunnen alleen maar onze bewondering uiten voor de passie waarmee de landbouwers ondanks de vele uitdagingen vandaag hun beroep uitoefenen.” Terwijl de enquête mee ingegeven was door de vrees voor een toenemende vervreemding van landbouw zijn de resultaten dus van die aard dat Bayer meermaals aangenaam verrast werd.

De resultaten van deze enquête werden voorgesteld op het akkerbouw- en fruitteeltbedrijf van de broers Jan en Josse Peeters in Huldenberg. Op hun boerderij test Bayer innovatieve, duurzame landbouwtechnieken uit. Het ecologisch, economisch en sociaal aspect van duurzaamheid worden er als één onlosmakelijk geheel gezien. Nu zondag wordt op Hof ten Bosch de band tussen boer en burger aangehaald tijdens Dag van de Landbouw. Een 50-tal andere landbouwbedrijven uit gans Vlaanderen openen die dag de deuren voor het grote publiek.

Meer weten over de enquête? Hou VILT.be in de gaten.

Beeld: Bayer CropScience

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek