"Vlaamse glastuinbouw heeft clusterprojecten nodig"
De provincie Oost-Vlaanderen is ervan overtuigd dat glastuinbouwclusters noodzakelijk zijn om op termijn een voldoende competitieve glastuinbouwsector in Vlaanderen te behouden. “Voor tuinbouwbedrijven is het vandaag nauwelijks mogelijk om op de private markt voldoende grote kavels te verwerven die dan nog eens gelegen zijn op een locatie waarvoor de nodige vergunningen verkregen kunnen worden”, zegt de provincie nadat een delegatie landbouwers met tractoren door het centrum van Melsele trok om hun ongenoegen kenbaar te maken met het glastuinbouwproject dat men in de gemeente wil realiseren.
Nog tot 12 september loopt er een publieke consultatie over het plan-MER voor een glastuinbouwcluster in Melsele. Omdat het een vrij technisch dossier is, had de provincie afgelopen week een informatiemoment voorzien waarop concrete vragen konden gesteld worden over het voorliggende ontwerp. Een delegatie van landbouwers greep dit informatiemoment aan om actie te voeren tegen de komst van deze cluster. Volgens hen is er geen vraag meer naar die cluster. Bovendien zet die de toekomst van jonge landbouwers die de laatste jaren sterk hebben geïnvesteerd in hun bedrijf op het spel, menen zij.
De provincie erkent dat de economische randvoorwaarden voor de glastuinbouw de laatste tien jaar sterk geëvolueerd zijn. “Toch zijn er in het Waasland en binnen de provinciegrenzen nog voldoende bedrijven met een nijpende ruimtevraag. De moeilijke marktsituatie vergroot nog het belang van een aanbod aan efficiënte, goed gelegen kavels met goedkope (rest-)warmte”, klinkt het. Dat is voor de provinciebesturen de drijfveer om toch verder te gaan met de verschillende clusterprojecten, waaronder dat in Melsele. Want de sector is op dit moment in transitie naar minder maar grotere, efficiëntere en vooral energie-efficiëntere bedrijven.
Deze glastuinbouwzone zal volgens de provincie Oost-Vlaanderen niet tot resultaat hebben dat er netto glasoppervlakte bijkomt. De nieuwe ontwikkelingen zouden hooguit een deel van de afbraak van de vele stoppende kleinschaligere bedrijven in de regio compenseren. “Het Vlaamse en provinciale glastuinbouwbeleid is een aangepast ruimtelijk beleid met een mix van autonome ontwikkeling van de sector en geplande clusters. In een sterk versnipperd en dichtbevolkt Vlaanderen is het immers niet evident om voldoende grote kavels te vinden waarvoor, rekening houdend met afstandsregels, mobiliteit, integraal waterbeheer, landschap, buren, natuurgebieden, enz., vergunningen voor glastuinbouw kunnen verkregen worden.”
Voor de cluster in Melsele zal er ongeveer 60 hectare grond aangekocht worden, goed voor netto ongeveer 32 hectare glas en bijbehorende loodsen. Er wordt zeven hectare voorzien voor ondersteunende activiteiten. De clusters is niet alleen voorzien voor telers uit de directe omgeving, maar uit heel de provincie Oost-Vlaanderen. Het is volgens de provincie dan ook niet waar dat deze cluster vooral telers uit Nederland en Limburg zou aantrekken. “Wij willen ook benadrukken dat we voor dit project samenwerken met een groep telers uit de regio en met vertegenwoordigers van de tuinbouwsector, zoals vakgroepen en studiekringen van Boerenbond, en met de Oost-Vlaamse proeftuin voor glastuinbouw.”
Voor het afbakeningsproces van de glastuinbouwzone is men niet over één nacht ijs gegaan, laat de provincie weten. “De zoekzone is bepaald door de bestaande en goedgekeurde structuurplannen van Vlaanderen, provincie en de gemeente. Een verdere verfijning tot het huidige geselecteerde gebied is op een wetenschappelijk onderbouwde manier gebeurd in het plan-MER. Er zijn ook een behoeftestudie en een landbouweffectenrapport opgemaakt die mee de contouren en de inrichting van de cluster bepaald hebben”, luidt het.
De provincie belooft ook dat de huidige eigenaars en gebruikers in het gebied persoonlijk zullen gecontacteerd worden en dat ze een redelijke prijs voor hun grond zullen krijgen. “Gezien de gronddruk in de regio is er tot nog toe geen ruilgrond voorhanden voor zittende landbouwers maar er wordt wel naar gezocht bij stoppende landbouwers in de buurt”, schrijft de provincie in een persbericht. “Het plan-MER komt tot de conclusie dat de cluster gerealiseerd kan worden zonder belangrijke effecten op mens en milieu mits het toepassen van een aantal milderende maatregelen die in het PRUP verankerd zullen worden.”
Tot slot wordt er gewezen op de duurzaamheid van zo’n glastuinbouwzone. Door een warmtenet aan te leggen, kan een schaalgrootte gecreëerd worden die het mogelijk maakt om warmte te produceren aan een veel lagere kost dan wanneer elk bedrijf dat alleen zou doen. De energieproductie in de cluster zal ingezet worden om de schommelende productie van wind- en zonne-energie aan te vullen op het net. “Op die manier ondersteunen zij een duurzame energieproductie. Dat zijn belangrijke Vlaamse en provinciale milieubeleidsitems”, klinkt het. Een ander voordeel bestaat er volgens de provincie in dat zo’n cluster en het bijbehorende planproces ook veel meer mogelijkheden inhoudt om afspraken te maken rond de integratie van de serres in het landschap of remediëringsmaatregelen om de invloed op het grondwaterniveau te vermijden.
Meer informatie: Glastuinbouw in Oost-Vlaanderen
