Voedselbos als link tussen natuur en voedselproductie

Stefanie Delarue en Steven Heyde van HOGENT voeren in Knack een betoog voor meer voedselbossen in het landbouwlandschap. “Een voedselbos verenigt de voedselproductie met andere ecosysteemdiensten en natuur en staat daarmee op het snijvlak tussen landbouw en natuur”, klinkt het.

Kleine bosjes zijn belangrijker dan gedacht, bleek uit een onderzoek van UGent. In vergelijking met grotere bossen slaan ze meer koolstof op in de bodem en bevatten ze betere voedselbronnen voor wilde dieren. Het advies van de Gentse onderzoekers, om de aanleg van kleine bosjes in landbouwgebied te stimuleren, willen Delarue en Heyde opentrekken door de aanplant van een specifiek type bos aan te moedigen, namelijk het voedselbos.

 

Een voedselbos wordt door de mens ontworpen en is gebaseerd op een natuurlijk bos, met vele lagen in de begroeiing. Er wordt met doorlevende, eetbare planten gewerkt, denk aan bomen, struiken, meerjarige klimplanten en groenten, kruiden en bol- en knolgewassen. Bodembewerking en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en kunstmeststoffen zijn er niet aan de orde want een goed ontworpen ecosysteem werkt zelfregulerend.

 

“Vandaag zitten we nog in de pioniersfase, voedselbossen zijn immers een relatief nieuw fenomeen in West-Europa”, zeggen de onderzoekers van HOGENT. “Vooral hobbyisten zijn ermee aan de slag gegaan. We zien echter dat in ons land en in onze buurlanden de eerste stappen naar schaalvergroting, professionalisering en onderzoek worden gezet om het systeem tot een volwaardig landbouwsysteem te laten doorgroeien.” Maar daar hoeven we volgens hen niet op te wachten. “Een voedselbos lijkt ons een aantrekkelijk concept voor de boer om kleine bosjes te realiseren, gezien het maatschappelijke belang van kleine bossen en de oogstmeerwaarde van een voedselbos.”

 

Naast de rol van voedselproducent, leveren voedselbossen ook ecosysteemdiensten in het landbouwlandschap. Maar dat gaat niet altijd hand in hand met het behoud van biodiversiteit. “Daar zien we kansen voor het voedselbos.” Uit een Nederlands onderzoek naar biodiversiteit in een voedselbos, blijkt dat het aantal soorten broedvogels, macronachtvlinders en loopkevers vergelijkbaar is met dat in een natuurgebied.“Voedselbossen kunnen geen vervanging zijn voor bestaande natuurgebieden, maar kunnen wel een belangrijke bijdrage leveren aan lokale soortenrijkdom en diversiteit”, stellen ze.

 

Voedselbossen staan vandaag nog in hun kinderschoenen. “Maar het is een aantrekkelijk en veelbelovend concept”, besluiten ze. “Laat ons vanuit onderzoek, innovatie en debat voedselbossen begeleiden naar volwassenheid.”

 

Lees de volledige column op Knack.be.