Voor het eerst gaan boeren nieuwe natuur zelf beheren

De Limburgse provincieraad keurde op 17 januari de concessieovereenkomst goed voor de ontwikkeling en het beheer van een natuurgebied in Borgloon. De lokale agrobeheergroep ‘Land van Loon’ krijgt een aantal percelen rechtstreeks in beheer. In het kader van de ruilverkaveling Jesseren worden die percelen omgevormd van landbouw- naar natuurgebied. “We zijn blij dat we zelf de verantwoordelijkheid krijgen voor de ontwikkeling van nieuwe natuur”, zegt landbouwer Frank Steukers.

Eind oktober keurde de Vlaamse regering een nieuw Natuurdecreet goed. Voortaan kan iedereen die voldoet aan bepaalde voorwaarden een natuurbeheerplan indienen bij het Agentschap voor Natuur en Bos. Dat is dus niet meer uitsluitend voorbehouden voor erkende terreinbeherende verenigingen zoals Natuurpunt of Limburgs Landschap. In Borgloon hebben de provincie, natuurverenigingen en agrobeheercentrum Eco² nu de eerste beheerovereenkomst gesloten.

Via het project ‘De cirkel’ startte VLM in 2013 een traject dat alle belanghebbenden wil betrekken bij het beheer van nieuw gecreëerde natuurgebieden binnen de ruilverkaveling Jesseren (Borgloon, Kortessem, Tongeren). Van bij het begin wenste de landbouwsector hier actief bij betrokken te worden en er ook verantwoordelijkheid in te krijgen. De lokale landbouwers verenigden zich hiervoor in de agrobeheergroep (ABG) ‘Land van Loon’. Ze kregen daarbij ondersteuning van het agrobeheercentrum Eco², dat gespecialiseerd is in agrarisch natuurbeheer en erkend is als thematische natuurvereniging.

Sinds 2016 beheert deze ABG, in opdracht van de stad Borgloon, wachtbekkens binnen en buiten de ruilverkaveling Jesseren. De ABG beheert ook de gemeentelijke erosiestroken en werkt samen met de Nationale Boomgaardenstichting en de Wroeter voor het beheer van hoogstamboomgaarden. Het landbouwgebied in de ruilverkaveling werd efficiënter ingericht, maar er werd ook extra ruimte gecreëerd voor natuur, landschap en waterberging. Een deel hiervan werd eigendom van de provincie Limburg. Onder impuls van gedeputeerde van Landbouw Inge Moors en gedeputeerde van Leefmilieu en Natuur Ludwig Vandenhove kwam er een overeenkomst om een deel van deze terreinen (8,5 ha) te laten beheren door landbouwers van ABG ‘Land van Loon’.

De provincie Limburg realiseert hiermee een primeur, want voor het eerst krijgt een groep landbouwers de kans om natuur te beheren in het kader van een ruilverkaveling en zo bij te dragen aan de natuurontwikkeling in de provincie. De betrokken landbouwers willen deze kans ten volle grijpen. Frank Steukers van ABG ‘Land van Loon’: “We zijn blij dat we eindelijk rechtstreeks verantwoordelijkheid krijgen voor de ontwikkeling van nieuwe natuur.” Bart Schoukens, secretaris van agrobeheercentrum Eco²: “Wij willen hen hierbij begeleiden, zodat ze dit gebied kunnen uitbouwen tot een voorbeeldgebied, waar economie en ecologie hand in hand kunnen gaan.”