West-Vlaamse tuinbouw krijgt vaste voet op Franse grond

Afgelopen vrijdag is de eerste steen gelegd voor de bouw van wat de eerste serre wordt in de glastuinbouwzone van Arques in Noord-Frankrijk. Het is een tomatenbedrijf uit Zedelgem (West-Vlaanderen) dat over de grens met een nieuwe vestiging en een nieuw project start. De Franse tomaten worden via de REO Veiling op de markt gebracht onder het label ‘Les Nouveaux Producteurs’. Voor de Roeselaarse veiling is Frankrijk uitgegroeid tot de tweede thuismarkt. De aankoop van 20 hectare in het glastuinbouwgebied, met een optie op de overige 50 hectare, versterkt de band met Frankrijk nog.

Ruimte voor glastuinbouw is geen evidentie. Het clusteren van bedrijven in een daartoe geschikt bedrijventerrein biedt een antwoord op dit ruimtelijke probleem. Dit laat efficiënt ruimtebeheer toe en werkt minder verstorend voor het landschap. Tegelijk biedt het toekomstperspectieven en rechtszekerheid aan telers die in het project stappen. Op diverse locaties in binnen- en buitenland ontwikkelen zich daarom glastuinbouwzones. Vandaag is dat onder meer het geval in Noord-Frankrijk.

In Arques nabij Saint-Omer is een agrarisch gebied van tientallen hectaren, waarvoor plannen bestonden om het om te zetten in industriegebied, specifiek bestemd voor de concentratie van glastuinbouw. De bouw van een eerste serrecomplex met een teeltoppervlakte van negen hectare staat inmiddels in de steigers. De bouwheer is de familie Vandevelde uit Zedelgem. Hun project ‘Les Serres des Hauts de France’ gaat volgend voorjaar in productie.

De familie Vandevelde uit Zedelgem verkoopt hun product al jaar en dag via de REO Veiling. “In onze vestiging te Arques worden straks 6.000 ton tomaten geteeld op jaarbasis. De bouw van het serrecomplex neemt nog enkele maanden in beslag. Eind dit jaar worden de tomaten aangeplant. De oogst van de tomaten uit belichte teelt komt er volgend voorjaar op gang. We zetten ons Frans product eveneens via de REO Veiling af”, leggen de broers Kévin en Jonas Vandevelde uit. Hun vader, Henk Vandevelde, was in 2011 de eerste tomatenteler in West-Vlaanderen die koos voor jaarrond-productie. Hij investeerde in Zedelgem in kunstmatige belichting zodat de productie niet stilvalt in de donkere wintermaanden.

Henk Vandevelde is voorzitter van de producentencoöperatie op de REO Veiling die het keurmerk Tomabel beheert. De tomaten die de familie in Zedelgem teelt, worden dan ook met het Tomabel-label de markt in geprezen. Tomabel staat synoniem voor Belgisch product zodat de Franse tomaten op een andere manier vermarkt zullen worden. De REO Veiling biedt ze aan onder het label ‘Les Nouveaux Producteurs’, dat reeds gehanteerd wordt voor zes andere van origine Franse producten die de veiling commercialiseert: witloof, prei, pot-au-feu, bloemkool, spruitkool en courgette.

De REO Veiling geeft ruchtbaarheid aan de investering van de tomatenteler omdat één en ander betekent dat de veiling uit Roeselare volgend jaar vanaf maart tot december op de markt aanwezig is met tomaten geteeld in Noord-Frankrijk. Voor REO is Frankrijk uitgegroeid tot de tweede thuismarkt. Het groeiende bevolkingsaantal en de afname van het eigen tuinbouwareaal in Frankrijk bieden kansen voor de veiling. In absolute cijfers noteerde de REO Veiling tijdens de voorbije vijftien jaar een omzetstijging van 35 procent op de Franse markt. Bijna de helft van de door REO geëxporteerde groenten en fruit gaat richting Frankrijk. Dat komt overeen met één vijfde van alle verse groenten en fruit die er verhandeld worden.

Vruchtgroenten zoals tomaten moeten het assortiment van Franse openluchtgroenten waarover de REO Veiling momenteel reeds beschikt verder helpen verruimen. Dat het de veiling menens is met het bedienen van de Franse markt blijkt uit de investering in het glastuinbouwgebied in Arques. “REO kocht 20 hectare grond in het gebied en nam een optie op de overige 50 hectare”, verrast Paul Demyttenaere, algemeen directeur van de REO Veiling. Nadat een eerste West-Vlaamse tuinder zijn blik op Noord-Frankrijk richtte voor een nieuwe vestiging is de veiling met het lokale bestuur in Arques en de plaatselijke ontwikkelingsmaatschappij rond de tafel gaan zitten. Een agrarisch gebied dat bijna een nieuwe bestemming kreeg als industriegebied werd er omgedoopt tot glastuinbouwzone.

Rechtstreeks verkopen aan (West-Vlaamse) tuinders was voor de Franse autoriteiten een brug te ver, maar met de REO Veiling vonden ze een structurele partner aan de overkant van de grens die het vertrouwen kreeg. Roeselare ligt op slechts 75 km afstand van de Noord-Franse gemeente. “In de luwte zijn we hier al bijna vier jaar mee bezig”, aldus Demyttenaere. Nu het gebied ontwikkeld wordt en REO minstens al voor een deel eigenaar is, kunnen loten toegekend worden aan tuinders die er zich willen vestigen. Dat zal gebeuren met een erfdienstbaarheid of concessie en toevertrouwd worden aan een toewijzingscomité zodat de neutraliteit van de veiling ten alle tijden bewaard blijft. “De keuze moet gemaakt worden op basis van neutrale parameters, zoals het ook in Roeselare gebeurt bij de toewijzing van twee loten van 10 hectare voor glastuinbouw”, zegt de veilingdirecteur. Een nieuwe vestiging in de Noord-Franse glastuinbouwzone is niet exclusief voorbehouden voor REO-coöperanten. Andere Vlaamse maar ook Franse tuinders kunnen zich kandidaat stellen.