Zuid-Hageland is ‘Fier op de hoeve van hier’
Tot op heden gebeurde maar weinig historisch onderzoek naar hoeves. Jaarlijks neemt het aantal actieve landbouwers af en vaak beantwoorden historische hoeves niet meer aan de noden van de moderne landbouw. “Hierdoor is het behoud en deskundig beheer van dergelijke hoeves niet evident en dreigen ze verloren te gaan”, legt onderzoekster Claudia Houben uit. Het project ‘Fier op de hoeve van hier’ tracht hierin verandering te brengen. In samenwerking met het Regionaal Landschap Zuid-Hageland (RLZH) en de Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst (IOED) van de gemeenten Kortenaken, Geetbets, Zoutleeuw en Landen, heeft het Centrum voor Agrarische Geschiedenis de historische hoeve grondig onderzocht en doorgelicht.
“Wie op zoek gaat naar de identiteit en geschiedenis van zijn of haar streek, belandt onmiskenbaar bij het boerderijgebouw”, zegt onderzoekster Claudia Hauben. “Het uitzicht van een hoeve is onlosmakelijk verbonden met de omgeving.” De boer bouwde zijn hoeve veelal met materialen uit de omgeving. “De vruchtbaarheid van de bodem bepaalde niet alleen de gekozen teelten en landbouwopbrengsten, maar ook het uitzicht en de omvang van de boerderijgebouwen. In arme, zanderige regio’s zijn de hoeves doorgaans klein; in vruchtbare gebieden vallen de grote vierkanthoeves op.”
“Naast onderzoek naar de structuur en opbouw van historische hoeves brachten we hoeve-eigenaars samen op een debat rond de historische hoeve”, gaat Claudia Hauben verder. Ook het breed publiek kon historische hoeves in Zuid-Hageland ontdekken via vier verschillende fietszoektochten op de Open Monumentendag. Die dag stelden verschillende hoeves hun poorten open om de bezoekers rond te leiden over het erf.
Tijdens het project werd duidelijk dat de interesse bij hoeve-eigenaars bijzonder groot is om zélf de geschiedenis van hun hoeve te ontrafelen. Voor die gedreven hoeve-eigenaar en/of -liefhebber schreef het Centrum voor Agrarische Geschiedenis de handleiding ‘Achter de poort van de historische hoeve. Hoe reconstrueer je de geschiedenis van een hoeve?’. Deze digitale handleiding biedt een stappenplan en leert je werken met onder meer historische kaarten, kadasters en archieven.
Meer weten? Lees hier verder.
