Boeren uit Groene Gordel zoeken toenadering tot Brussel
Via het project ‘Brussel LUST’ slaan het Steunpunt Hoeveproducten, BioForum, Innovatiesteunpunt, de provincie Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de handen in elkaar om de vraag van Brusselse consumenten naar lokale, duurzame voedingsproducten te matchen met het aanbod van lokale landbouwers uit de Groene Gordel. Brussel vormt met haar 1,2 miljoen inwoners en duizenden pendelaars immers een interessante afzetmarkt voor de producten van de vele actieve land- en tuinbouwbedrijven in de Groene Gordel.
Een studie van de Vlaamse Landmaatschappij uit 2015 bracht aan het licht dat veel land- en tuinbouwers in de Vlaamse rand rond Brussel problemen ondervinden door hun ligging in de stadsrand. Vooral de gronddruk en -prijzen, het drukke verkeer en het onbegrip van omwonenden werden gezien als nadelen. Tegelijk maakte de studie ook duidelijk dat de centrale ligging, de nabijheid van een grote afzetmarkt en de mogelijkheden om seizoenarbeiders aan te trekken, ook kansen bieden. Maar in de praktijk bleek de grens met Brussel toch een barrière die moeilijk te overbruggen was. Ook het taalprobleem vormde een hinderpaal.
“Vanuit die vaststellingen zijn we als provinciale overheid gaan kijken of we een rol konden spelen bij die toenadering tot Brussel”, vertelt Monique Swinnen, gedeputeerde voor Landbouw van de provincie Vlaams-Brabant. Ze wijst erop dat op een boogscheut van Brussel 1.500 land- en tuinbouwbedrijven liggen, waarvan er bijna 300 actief zijn in de korte keten. “Zij zorgen voor een gevarieerd aanbod duurzame levensmiddelen die voor een deel rechtstreeks aan de consument worden verkocht. Groenten, fruit en aardappelen zijn de traditionele hoogvliegers in de korte keten, maar ook zuivel, witloof en verwerkte groenten en fruit scoren goed in de Groene Gordel”, klinkt het.
De toenaderingspoging vanuit de provincie kwam er op het goede moment want het Brussels Hoofdstedelijk Gewest was volop haar ‘Good Food Strategie’ aan het uitwerken. Met deze strategie wil de hoofdstad in een tijdspanne van vijf jaar haar voedingssysteem duurzamer maken, onder meer door in te zetten op meer lokale en milieubewuste voedselproductie en op het beperken van voedselverspilling. “Tegen 2030 willen we dat 30 procent van alle groenten en fruit aangeboden in Brussel van duurzame oorsprong zijn: lokaal, korte keten of bio”, vertelt Elisabeth Taupinart van de Brusselse dienst Landbouw.
Dat biedt natuurlijk kansen voor land- en tuinbouwers uit de Groene Gordel. “Vanuit die vaststelling werd het project ‘Brussel LUST’ opgestart met financiële steun van de Europese Unie, Vlaanderen en de provincie Vlaams-Brabant. Het project heeft drie doelstellingen”, vertelt Ann Detelder van het Steunpunt Hoeveproducten bij het opstartmoment van het project in de proeftuin in Pamel. Zo wil ‘Brussel LUST’ afzetmarkten in Brussel in kaart brengen en exploreren. Een haalbaarheidsstudie naar een distributiecentrum voor duurzame land- en tuinbouwproducten in de proeftuin in Pamel vormt een tweede doelstelling van het project.
Een derde belangrijke doelstelling bestaat erin land- en tuinbouwers te informeren en begeleiden. “Dat kan door hen te laten kennismaken met de mogelijkheden van korte keten, bio en innovatie, maar ook door bestaande korte keten- of biobedrijven te begeleiden bij hun opschaling en vermarkting van hun producten naar Brussel”, vertelt Detelder. In dat kader werd de afgelopen maanden een opstart- en vervolmakingstraject gestart voor nieuwe en bestaande korteketenbedrijven. Begin volgend jaar worden deze trajecten herhaald. Op die manier moeten deze bedrijven klaargestoomd worden voor levering aan Brussel.
Volgens Detelder is het de bedoeling om na het geslaagde startmoment in Pamel waar zo’n 120 stakeholders, producenten, verwerkers, logistieke bedrijven en afnemers aanwezig waren, de nodige schwung in het project te houden. “De volgende stappen op de agenda zijn onder meer het uitklaren van het logistieke vraagstuk en afnemers en producenten samenbrengen via de organisatie van onder meer smaakbeurzen”, licht Ann Detelder al een tipje van de sluier. Daarbij zal ook speciaal aandacht gevestigd worden op de verwerking van primaire producten. “Steden tellen immers heel wat alleenstaanden of kleine gezinnen die vaker naar convenience food en kleine porties grijpen. Bovendien betekenen verwerkte producten een hogere meerwaarde voor de boer”, besluit Swinnen.
