Crevits maakt bij ILVO kennis met landbouw van toekomst

Vlaams minister van Landbouw en Innovatie Hilde Crevits (CD&V) bracht woensdag een kennismakingsbezoek aan ILVO. Tijdens een rondleiding op de verschillende sites ontdekte ze hoe drones leiden tot droogtetolerante gewassen, welke voordelen compost heeft, maar ook dat er heel wat kansen liggen in de teelt van plantaardige eiwitten, zoals kikkererwten, linzen en soja. Ter afsluiting van haar bezoek huldigde ze in de Food Pilot een nieuwe eiwitverwerkende machine in en proefde ze hybride hamburgers op basis van plantaardige eiwitten. “Dit bezoek was voor mij een echte eye-opener”, zei ze na afloop.

Het bezoek van de minister startte met een introductie over de verschillende soorten onderzoek die het Instituut voor Landbouw-, Voedings- en Visserijonderzoek (ILVO) uitvoert. De leidraad die het onderzoekscentrum daarbij hanteert is de 5G voor landbouw en voeding. “Sinds de coronapandemie zitten we volop in een gezondheidscrisis. Daarom hebben we beslist om 5 keer gezondheid als rode draad te gebruiken voor ons onderzoek: gezonde productie, gezonde verwerking, gezonde omgeving, gezonde verdienmodellen en gezonde consumptie”, aldus administrateur-generaal Joris Relaes.

Drones voor droogteresistente gewassen

We werden er de afgelopen maanden een aantal keer mee geconfronteerd: periodes van langdurige droogte en extreme hitte. Een combinatie die ervoor zorgt dat landbouwgewassen zeer zware schade kunnen oplopen. Klimaatexperten verwachten zelfs dat in onze regio tegen het jaar 2100 maar liefst 50 procent minder neerslag zal vallen gedurende de groeimaanden juni, juli, augustus en september. ILVO doet onderzoek om een antwoord te bieden aan deze uitdaging die op de landbouw afkomt.

Een spoedcursus dronevliegen boven de proefvelden kon helaas niet doorgaan omwille van de felle wind, maar minister Crevits kreeg wel tekst en uitleg over de manier waarop drones ingezet worden om onderzoek te doen naar de droogtetolerantie bij gewassen.

Met kappen simuleren ILVO-onderzoekers periodes van droogte op een perceel rode klaver. Met thermale camera’s wordt gekeken hoe de planten daarop reageren. “Planten die stress ondervinden van de hitte, krijgen een soort koortsreactie. Op de beelden van de thermale camera is dan te zien dat die planten rood kleuren. Die beelden worden gecombineerd met opbrengstmetingen die eveneens door drones gebeuren. Door de combinatie van die beelden leren we welke planten genetisch meer bestand zijn tegen de droogte”, legde ILVO-onderzoeker Isabel Rondal-Ruiz uit aan de minister.

Compost ontluchten

Tijdens een volgende stop kreeg Crevits de kans om met de tractor te rijden. Tijdens het productieproces van compost is het immers nodig om die op geregelde tijdstippen te ontluchten. Een taakje dat de minister uitvoerde onder het toeziend oog van ILVO-onderzoeker Bernard Mussche. Hij gaf haar ook de nodige uitleg over het belang van compost in de bodem, want een gezonde bodem is niet voor niets één van de stokpaardjes van het ILVO-onderzoek. Het onderzoeksinstituut is onder meer één van de trekkers van een grootschalig Europees bodemonderzoeksproject met 24 landen en een budget van maar liefst 80 miljoen euro.

De bodem verrijken met compost zorgt ervoor dat koolstof er beter in gecapteerd wordt, het levert ook voedingsstoffen voor de gewassen en tegelijk wordt de bodemstructuur verbeterd. “Dat is in tijden van droogte heel belangrijk. Een goede bodem heeft immers een groter waterbergend vermogen in tijden van wateroverlast en in periodes van droogte houdt hij dan weer beter water vast”, leggen de ILVO-onderzoekers uit.

Hummus van eigen bodem

Te midden van de proefvelden van ILVO was een derde tussenstop voorzien voor minister Crevits. Daar werden een aantal veldproeven met nieuwe en innovatieve teelten toegelicht. Het gaat onder meer om droge soja, edamame, linzen, kikkererwten, bruine bonen, kidneybonen, voedererwten, enz.: allemaal plantaardige eiwitbronnen. “Wij merken vanuit de voedingsindustrie een grote vraag op naar deze vorm van eiwitten”, luidt het. Die vraag is ingegeven door de eiwittransitie, al spreekt men bij ILVO liever van eiwitdiversificatie. Bij consumenten, vooral bij jongeren, leeft een grote vraag naar producten die vlees kunnen vervangen.

Hoewel het nog om verkennend onderzoek gaat, vindt ILVO het wel belangrijk dat landbouwers een graantje kunnen meepikken van de huidige hype rond plantaardige eiwitten. Daarom zal er verder ingezet worden op deze plantaardige eiwitbronnen. Morgen organiseert het onderzoekscentrum bijvoorbeeld een contactdag dat landbouwers en afnemers samenbrengt om te kijken naar de kennislacunes die er momenteel zijn rond een aantal eiwithoudende gewassen voor menselijke consumptie.

Nieuwe eiwitonderzoekslijn

In de pilootfabriek Food Pilot doet ILVO samen met Flanders’ FOOD ook heel wat onderzoek naar mogelijke industriële toepassingen voor deze plantaardige eiwitten. Ter gelegenheid van het bezoek van de minister werd in de Food Pilot een nieuwe eiwitverwerkende machine ingehuldigd. Het ging om een ‘high moisture extruder’ dat eiwitpoeder, geïsoleerd uit alternatieve eiwitten zoals soja en zonnebloempitten, kan verwerken tot eiwit met een vezelachtige structuur. Die structuur is interessant voor de ontwikkeling van een nieuwe generatie producten voor mensen die op zoek zijn naar plantaardige eiwitten.

De machine is de eerste – en duurste – van de in aanbouw zijnde eiwitonderzoekslijn. Het gaat om een investering van in totaal ruim een half miljoen euro. Daarvoor ontvangen ILVO en Flanders’ FOOD steun van EFRO, VLAIO en de provincie Oost-Vlaanderen. “De eiwitdiversificatie waar Vlaanderen maatschappelijk naar streeft, kunnen wij als onderzoekscentrum nu daadwerkelijk ondersteunen”, legt Lieve Herman van ILVO uit. “We gaan samen met voedingsverwerkers en landbouwers aan de slag met nieuwe gewassen, met nieuwe biomassa’s, met nieuwe recepten en aangepaste verwerkingsprocessen.”

Tot slot kreeg minister Crevits ook de kans om zo’n plantaardige eiwittoepassing te proeven. Het ging om hybride hamburgers waarbij het vlees is vervangen door eiwitten van onder meer zonnebloempitten.

Baanbrekend onderzoek

De minister was na afloop erg onder de indruk van het onderzoek dat bij ILVO gebeurt. “Zowel de uitgestrektheid van de sites als de uitgestrektheid van de thema’s die hier behandeld worden, hebben mij verrast. Drones en compostkeerders hebben geen geheimen meer voor mij na dit bezoek. En een hele wereld aan wonderlijke eiwitgewassen is voor mij vandaag opengegaan. De technische uitdagingen om ons eten op basis van die bronnen even lekker, smeuïg of sappig te houden, zijn niet min. Ik heb het grootste respect voor het baanbrekend onderzoek dat hier wordt gevoerd.”

Voor Crevits is het duidelijk geworden dat ons landbouw- en voedingsonderzoek aan de top speelt. “Alle takken van de landbouw zetten volop in op innovatie: nieuwe technieken, nieuwe teelten en nieuwe producten vormen samen de weg vooruit naar een duurzame toekomst met innovatieve bedrijven waarin we beter weerbaar zullen zijn”, benadrukt ze. De minister wijst er ook op dat Vlaanderen, door werk te maken van eiwitdiversificatie en een eigen plantaardige eiwitproductie, minder afhankelijk wordt van het buitenland.” De consument vraagt een en-en verhaal: én een lekker stukje vlees én een gevarieerd aanbod van plantaardige eiwitten. Mijn bezoek maakt duidelijk dat er in de toekomst op dat vlak nog heel wat nieuwe ontwikkelingen op ons af komen.”