Vlees blijft de gemoederen verhitten

De Standaard onderbouwde afgelopen week in vier pagina’s waarom de rundveestapel net zoals de rundvleesconsumptie beter kleiner kan. Daarop kwam een felle reactie van Boerenbond en de storm is nog niet gaan liggen. Ook de Belgische vleesindustrie en federaal landbouwminister Willy Borsus roerden zich. Nu laten het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) en Bond Beter Leefmilieu (BBL) hun licht schijnen over het vleesdebat. ABS is de onophoudelijke negatieve berichtgeving over vlees, en rood vlees in het bijzonder, meer dan beu. BBL is het standpunt toegedaan dat er gewoon teveel vee is in Vlaanderen, of te weinig grond om al die dieren te houden en te voeden. Boerenbond wordt voor de voeten geworpen dat de organisatie in een kramp schiet als het over vleesproductie en klimaat gaat.

“De veehouderij heeft een stevige impact op de klimaatverandering. Dat weet iedereen, behalve blijkbaar Boerenbond”, schrijft Laurens De Meyer van Bond Beter Leefmilieu in een opiniestuk in De Standaard. Het was deze krant die tot de conclusie kwam dat rundvlees slecht scoort qua broeikasgasuitstoot, en we met zijn allen beter kip en varkensvlees kunnen eten als we vlees willen blijven eten. De toorn van Boerenbond trof de schrijver van het stuk, maar Bond Beter Leefmilieu stelt zich nu even kritisch op tegenover vleesproductie en -consumptie.

Laurens De Meyer (BBL) schrijft: “In 2030 moet de broeikasgasuitstoot van landbouw, transport en gebouwen samen 35 procent lager liggen. De suggestie van de Boerenbond dat de consumptie van lokaal rundvlees ons daarbij zou helpen, is klinkklare onzin. Niet alleen consumeren we nú al bijna enkel lokaal rundvlees. Europa berekent de reductie ook op basis van de veestapel in Vlaanderen. Die moet tegen 2030 aanzienlijk krimpen of minder broeikasgassen uitstoten in vergelijking met 2005.”

Net zoals de krantenjournalist komt De Meyer tot de vaststelling dat de technische mogelijkheden om koeien minder methaan te laten boeren beperkt zijn. “Een heel stuk minder en ander vlees consumeren is bijgevolg een logische aanbeveling om de broeikasgassen terug te brengen. Geen wonder dat elk rapport over de klimaatimpact van de landbouw tot die conclusie komt. Het is bovendien goed voor de volksgezondheid. We eten te weinig plantaardige producten zoals groenten en fruit. De consumptie van vlees is bijna de helft te hoog.”

De dossierbehartiger landbouw en voeding van milieukoepel BBL vergelijkt de omvang van de veestapel met het Vlaamse landbouwareaal om dan te concluderen dat er te veel dieren zijn, of gewoon te weinig grond. “Daardoor is de dierlijke productie afhankelijk van de import van veevoeder en ondergraaft ze de voedselzekerheid. Overproductie zet van tijd tot tijd de prijzen zwaar onder druk, waardoor zelfs Boerenbond nu pleit voor een 'warme sanering' in de vleesveehouderij.” De Meyer plaatst daar ‘minder maar beter vlees’ tegenover. Campagnes zoals Dagen Zonder Vlees of Donderdag Veggiedag creëren volgens hem een markt voor vernieuwers. “Het is jammer dat de Boerenbond in een kramp schiet bij die positieve trends.”

Boerenbond is niet de enige landbouworganisatie die struikelt over de krantenartikels en campagnes die vlees in het vizier nemen. Ook het Algemeen Boerensyndicaat heeft het daarmee gehad. “Onwetende burgers worden om de haverklap om de oren geslagen met allerlei beweringen over vlees, met eindeloze campagnes. Wie zit hier achter want dergelijke campagnes kosten veel centen?” ABS wijst zelf naar EVA, pleitbezorger van vegetarisme, en naar dierenrechtenorganisatie GAIA. “Ze vinden altijd wel iets om vlees als schietschijf te gebruiken, ofwel gezondheid, ofwel ecologische voetafdruk, ofwel spelen ze op emoties.” Woordvoerder Guy Depraetere stelt voor dat de consument zelf kiest, en de goede raad beperkt blijft tot ‘eet gevarieerd en met mate’.

De gepikeerde reactie van ABS, en die van Boerenbond ook, kan je niet los zien van de problemen waar de vleesveehouderij mee kampt. De sector verkeert in zwaar weer omdat het verbruik van rundvlees op de binnenlandse markt al jaren daalt, Belgisch witblauw rundvlees geen succesverhaal is op vlak van export en het dalend aanbod kwaliteitsvlees concurrentie ondervindt van een stijgend aanbod vlees van afgedankte melkkoeien. Depraetere: “Boeren met vleesvee worden met de vinger gewezen en hun kwaliteitsproduct wordt constant afgebroken. Er zijn geen opvolgers meer op de boerderijen en de vleesveehouderij staat voor een koude sanering. Als je weet dat de gemiddelde leeftijd van een vleesveehouder 62 jaar is, kan je schatten waar de landbouw aan toe is. Als er straks geen boeren meer zijn tenzij hier en daar een megabedrijf, dan zal onze maatschappij dat op haar geweten hebben.”